________________
શ્રી જ્ઞાન પઠ
દુહો
અધ્યાતમ શાને કરી, વિઘટે ભવ ભ્રમ ભીતી;
સત્યધર્મ તે જ્ઞાન છે, નમો નમો જ્ઞાનની રીતિ. ૧ દુહાનો અર્થ :
અધ્યાત્મ સંબંધી જ્ઞાનથી સંસારના ભ્રમણનો ભય નાશ પામે છે. આત્માનો સાચો ધર્મ જ્ઞાન છે. તેથી જ્ઞાનની રીતિને-પ્રવૃત્તિને નમસ્કાર થાઓ. ૧
ઢાળ (અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી – એ દેશી) જ્ઞાનપદ ભજીએ રે જગત સુદ્ધકરું, પાંચ એકાવન ભેદ રે; સમ્યજ્ઞાન જે જિનવર ભાણિયું, જડતા જનની ઉચ્છેદે ૨. જ્ઞાનપદ. ૧ ભણ્યાભર્યું વિવેચન પરગડો, બીટ નીર જેમ હંસો રે; ભાગ અનંતમો રે અક્ષરનો સદા, જાપ્રતિપાતી પ્રકાશ્યો ૨. જ્ઞાનપદ, ૨ મનથી જાણે રે કુંભકરણ વિધિ, તેહથી કુંભ કેમ થાશે રે; જ્ઞાન દયાથી રે પ્રથમ છે નિયમા, સદસભાવ વિકાસે રે. જ્ઞાનપદ. ૩ કંચનનાણું રે લોચનવંત લહે, અંધો અંધ પુલાય રે; એકાંતવાદી રે તત્ત્વ પામે નહીં, સ્યાદ્વાદ રસ સમુદાય રે. જ્ઞાનપદ. ૪ શાન ભર્યા ભરતાદિક ભવ તર્યા, જ્ઞાન સકળ ગુણ મૂલરે; જ્ઞાની જ્ઞાનતણી પરિણતિથકી, પામે ભવજળ કૂલ રે. શાનપદ. ૫ અલ્પાગમ જઈ ઉગ્રવિહાર કરે, વિચરે ઉદ્યમવંત રે; ઉપદેશમાળામાં કિરિયા તેહની, કાયક્લેશ તસ હુંત રે. જ્ઞાનપદ. ૬ જયંત ભૂપોરે જ્ઞાન આરાધતો, તીર્થંકરપદ પામે રે;
રવિ શશી મેહપરે શાન અનંતગુણી, સૌભાગ્યલક્ષી હિત કામે રે. શા. ૭ ઢાળનો અર્થ :
જગતુમાં વાસ્તવિક સુખની ઉત્પત્તિ કરનાર જ્ઞાનપદ છે. તેથી તેની સેવા કરીએ. તે જ્ઞાન મૂળભેદે પાંચ પ્રકારે અને ઉત્તરભેદ એકાવન પ્રકારે છે. શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે કહેલું સમ્યગુજ્ઞાન મનુષ્યોની જડતાનો-અજ્ઞાનદશાનો ઉચ્છેદ કરે છે. ૧
