________________
* માનદેવસૂરિ
** ધર્મઘોષસૂરિ * પાદલિપ્તસૂરિ આર્યસિમીત
* ઉમાસ્વાતિ
તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર રચના.
અભયદેવસૂરિ - નવાંગી (શાસ્ત્ર) ગ્રંથો ઉપર ટીકા લખનાર.
આવા અનેકાનેક આચાર્યો ભવિષ્યના સંઘ માટે વિવિધ પ્રવૃત્તિ કરી ગયા.
-
-
܀
-
J
આચાર્ય પદ પછી છ વિગઈ અને ભક્તની ગોચરીનો ત્યાગ.
આચાર્ય પદ પછી માત્ર જુવારની રોટલી વાપરી. વિદ્યાદ્વારા રોજ પાંચતીર્થની યાત્રા કરતા.
કન્ના-બેન્ના નદીને સ્થિર કરી સંઘને સામે પાર લઈ ગયા.
આચાર્યો ૧. વેદાન્ત, ૨. વૈશેષિક, ૩. ન્યાય, ૪. જૈમિનીય, ૫. સાંખ્ય, ૬. યોગ, એવા છ દર્શનના જ્ઞાતા હોય છે. જૈન ધર્મ એકાંતવાદી નથી અનેકાંતવાદી છે. તે સમજાવવા સિદ્ધ કરવા માટે તેઓમાં છ દર્શનનું જ્ઞાન હોય છે. તથા ભક્તિયોગ ક્રિયાયોગ વિ.ની જરૂરીયાત શ્રી સંઘને પ્રવચનાદિ માધ્યમ દ્વારા સમજાવે છે. સંસારમાં મનુષ્યો ચર્મચક્ષુ કહેવાય. દેવો અવધિચક્ષુ સમજાવા. સજ્જનો વિવેક ચક્ષુવાળા હોય તો મહાપુરુષો-જ્ઞાનીઓ શાસ્ત્ર ચક્ષુવાળા હોય છે. તેથી સર્વજ્ઞ કથીત એ ધર્મોપદેશ આપી શકે. નિત્ય મનન, ચિંતન, નિદિધ્યાસન તેઓ કરતા હોય છે.
આચાર્ય-ઉપાધ્યાય કે સાધુ જે કોઈ પંચ મહાવ્રતધારી સર્વવિરતિધર આત્મા હોય તેઓને હિતશિક્ષા અથવા સંયમીજીવન સંબંધી ચર્ચા નીચેના આગમ ગ્રંથોમાં ઉપકારી મહાવીર પ્રભુએ ધર્મદેશના દ્વારા કહી છે.
દશાશ્રુતસ્કંધ - દેવ-ગુરુ સંબંધી કલ્પ-આચાર. બૃહત્ કલ્પ - સંયમી જીવન અને આચાર.
વ્યવહાર કલ્પ પદની યોગ્યતા (જવાબદારી) શિક્ષા-આચાર.
-
-
જીત કલ્પ પ્રાયચ્છિત્તના ૧૦ પ્રકાર તથા આલોચના
મહાનિશિથ - દુષ્કૃતની નિંદા, આલોચના, શુદ્ધિકરણ.
દશવૈકાલિક - મનકમુનિને ઉદ્દેશી શ્રમણ ધર્મના આચારનું પ્રતિપાદન. પિણ્ડનિર્યુક્તિ - સંયમીઓના કલ્પ-અકલ્પ્ય એવા આહારની ચર્ચા. આચારાંગ - સંયમી જીવનના આચાર માટેના વિચાર. કલ્પવસંતિકા - સંયમી રાજકુમારો અને દેવલોક. પુલ્ફિયા - સ્વચ્છંદી સંયમી જીવન અને ૧૦ દેવીઓ.
આચાર્યો કે સાધુઓ ઉપદેશ આપતી વખતે અથવા જાપ-સાધના કરતી વખતે વિશિષ્ટ પ્રકારની મુદ્રાનો ઉપયોગ કરે છે. મુદ્રા પણ એક વાણી-વચનનું કાર્ય કરે છે. મુદ્રા સાધકને આસનની જેમ અપ્રમત્ત રહેવા કામ આવે છે. મનના ભાવ-વિચારો
૩૩