Page Text
________________
‘પુષ્પની સુવાસ’
શ્લોક :
ચરણ-બારમું ગુણનો રાગી...
ગુણરાગી ગુણવંતે બહુ મન્નઈ નિન્ગુણે ઉવેàઈ । ગુણસંગહે પવત્તઈ સંપત્તગુણ ન મય લેઈ ૧૯
ભાવાર્થ :
ગુણાનુરાગી મનુષ્ય ગુણવાનોને બહુમાન આપે છે. ગુણરહિત જે જીવો હોય તેની ઉપેક્ષા કરે છે. જીવનમાં ગુણનો સંગ્રહ (વૃદ્ધિ) કરવા પ્રયત્ન કરે છે અને પ્રાપ્ત થયેલા ગુણોને મલિન કરતો (થવા દેતો) નથી. (૧૯)
વિવેચન :
એક સુપ્રસિદ્ધ ગણિત છે કે
ધર્મ કરે, પાળે, સ્વીકારે તે ધર્મી-ધાર્મિક.
ધર્મ કરવાની ઉત્કંઠા, ભાવના, ઈચ્છા કરે તે ગુણ (ધર્માનુરાગ). ચતુર્વિધ સંઘની વ્યક્તિઓનું બહુમાન કરે તે ગુણાનુરાગી.
બીજી તરફ ગુણાનુરાગી (૧) ગુણવાનોનું બહુમાન કરે-આપે. (૨) ગુણરહિત જીવોની ઉપેક્ષા (દયા) કરે. (૩) જીવનમાં હંમેશાં ગુણનો વધારો કરે અને (૪) પ્રાપ્ત કરેલા ગુણને શ્રદ્ધાથી ભક્તિથી સાચવે એટલે મલિન ન કરે આ ચાર ગુણાનુરાગી આત્માનું વિશિષ્ટ લક્ષણ છે.
-
બન્ને વાતોની તારવણી એજ છે કે, આત્માર્થી જીવ બીજા આત્માની નિંદા ન કરે. નિંદા એ પાપ છે. જે પાપ કરે તે ધર્મી ન કહેવાય. ધર્મના દ્વારે જવામાં પોતે અયોગ્ય છે. જે ધર્મના કારણે આત્માનું શુદ્ધિકરણ થવાનું છે, જે ધર્મના કારણે જન્મ-મરણ ઘટવાના છે, ભવભ્રમણ ઓછું થવાનું છે તે ધર્મનો નિર્મળ વાસ જીવનમાં અત્યંત આવશ્યક છે. તે વાત જ્યાં સુધી આત્મામાં વસે નહિં ત્યાં સુધી એ નિર્ગુણી ગુણવાન થાય નહિં.
;
૮ અ સંસારમાં મરચાનો સ્વભાવ ત્રણે કાળ એક સરખો તીખો જ હોય છે. કારેલાની કડવાશ ગમે ત્યારે ખાઓ કટુ જ લાગશે. ગોળની મીઠાશમાં કાંઈ પરિવર્તન થવાનું નથી. તેમ જે આત્મા ગુણાનુરાગી થયો હોય તે હંમેશાં ગુણાનુરાગી જ જીવન જીવે એ અતિ મહત્વનું છે. એથી એ પોતે ધન્ય બને ને બીજાને પણ ધન્ય બનવા નિમિત્તરૂપ થાય છે. ગુણની પરંપરા વધારવી એ જ તેનું મુખ્ય કામ.
જીવની પ્રાથમિક અવસ્થા ઘણી દયાજનક અને કરુણાળું હોય છે. પુણ્યના યોગે શુભ નિમિત્ત મળતા આત્મા સરોવરમાં જેમ કમળ કાદવને પાણીનો સાથ છોડી નિર્મળ જળથી અલિપ્ત બની આંખોને આનંદ આપનારું બને છે. તેમ જીવ અનેકાનેક
ર
| SR No. | 006142 |
| Book Title | Dharm Mahelna 21 Pagathiya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harishbhadravijay |
| Publisher | Navjivan Granthmala |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |