________________
ઝઘડો એટલે કર્મબંધ મિથ્યાત્વાદિ પાંચ કારણે (હેતુ) કર્મનો બંધ થાય છે. વ્યક્તિ અદ્રશ્ય હોય, પ્રગટરૂપે રાગ-દ્વેષ, વિષય-કષાય હોય એટલે ઝઘડાના આ બધા જન્મદાતા છે. તે વખતે કર્મબંધથી બચાવનારા, પાછા વાળનારા સમકિતાદિ જો પાંચ કારણો મધ્યસ્થ ભાવે જીવનમાં વિદ્યમાન હોય તો આત્મા દુષ્પરિણામોથી બચી જાય છે. એનો અર્થ એ જ કે મનનું સમાધાન, સુલેહ મધ્યસ્થવૃત્તિ દ્વારા કરે છે.
ચૌદ રાજલોકને નજર સામે રાખો. ઉપરના ૭ રાજ-સુખી જીવો માટે રીઝવર છે. જ્યારે નીચેના ૭ રાજ દુઃખી દયાપાત્ર જીવો માટે છે. તેમાં પણ એક એવી ખૂબી છે કે, નીચેના ૭ રાજમાંથી જે મુક્ત થાય એ અનુભવેલા દુઃખો કરતાં થોડી માત્રામાં ક્રમશઃ સુખ તરફ આગળ વધે જ્યારે ઉપરના ૭ રાજમાં રહેલા જીવો પુણ્ય ભોગવી પોતાના સ્થળેથી મુક્ત થાય ચ્યવી જાય) તો ૭૦/૮૦% દુઃખનો જ અનુભવ કરવા અન્ય ગતિમાં જાય. આમ સુખ પછી દુઃખ અને દુઃખ પછી સુખની ઘટમાળ શરૂ થાય. માત્ર મધ્યમાં મનુષ્ય-તિયચ જીવો પોતાની કરણી અનુસાર સુખ-દુઃખ સુધારી કર્મરહિત થઈ શાશ્વત સુખને પામે. માટે જ મધ્યસ્થ ગુણ જે જીવો પસંદ કરે છે તે સંસાર તરી જાય તેમાં નવાઈ નથી.
આવું સર્વોત્તમ દ્રષ્ટિનું મધ્યસ્થ જીવન જીવીને પાપ ઓછું પુણ્ય વધારે કરતાં ક્રમશઃ ઘર્મના સહારે મોક્ષગામી બનીએ એજ મંગળ કામના...
* *
અહિંસાના પાલનમાં મદદરૂપ પ્રાણીમાત્રમાં મૈત્રી ભાવ. અકષાયી થવા માટે મદદરૂપ ગુણીજન દેખી પ્રમોદ ભાવ. દયાભાવના વિકાસમાં મદદરૂપ દીન-દુઃખીયા જોઈ કરૂણા ભાવ કર્મના ઉદયકાળને સમજવા મદદરૂપ દરેક ક્ષણે માધ્યસ્થ ભાવ.
*
*
. મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, પ્રમાદ, કષાય, યોગ. • સમક્તિ, વિરતિ, અપ્રમત્ત, ક્ષમા (સમતા), શુભયોગ. * દ્રષ્ટિ ચાર પ્રકારે અનુભવાય છે. ૧. મિત્રા (તણ-ધારાવત પ્રકાશ), ૨. તારા (છાણની અગ્નિનો
પ્રકાશ), ૩. બલા (લાડકાંની અગ્નિનો પ્રકાશ), ૪. દીપ્રા (દીપકની અગ્નિનો પ્રકાશ).
૬૧
