________________
હાથમાં રહેલું સુસીમાનું માથું ફેંકી દઈ, કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાને રહી ગયા. લોહીની ગંધથી ખેંચાઈ આવેલી હજારો કીડીઓએ શરીર ચાલણી જેવું કરી નાખ્યું. ઘોર પીડાને ર દિવસ સુધી સમભાવે સહન કરીને દેવલોકમાં ગયા-તે ચિલાચિપુત્રની ભાવથી અનુમોદના કરું છું.
(૪) દેવકીનંદન શ્રીગજસુકુમાલ, કૃષ્ણ મહારાજાના લઘુબંધુ, સોમિલની પુત્રી સાથે કૃષ્ણે વિવાહ જોડ્યો, ભગવાન નેમિનાથ સ્વામીની દેશના સાંભળી, યૌવનના ઉબરે પગ મૂકતા ગજસુકુમાલ વૈરાગી બન્યા. માતાની ઘણી આજીજી છતાં ચારિત્રભાવનામાં દૃઢ રહ્યા. ‘“મારા પછી બીજી માતા કરીશ નહી'' તેવા માતાના આશીર્વાદ મેળવી ચારિત્ર લીધું. પ્રભુની રજા લઈને ગામ બહાર જઈ સ્મશાનમાં કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાને રહ્યા. સોમિલને સમાચાર મળતાં ક્રોધથી ત્યાં આવી માથે પાળ બાંધી અંગારા મૂક્યા. ખોપરી બળવા માંડી, તીવ્ર વેદના સાથે શુભધ્યાનમાં આગળ વધતા ક્ષપકશ્રેણિ આરોહણ કરીને કેવળજ્ઞાન પામી મોક્ષમાં ગયા. તે ગજસુકુમાર મુનિની આરાધનાને ભાવથી અનુમોદું છું...
(૫) જિનધર્મ નામનો શ્રેષ્ઠી વૈરાગ્યવાસિત બન્યો. વિષયોથી પરાંર્મુખ થયો. શૂન્યગૃહ આદિમાં રાત્રિઓને વિષે કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાને રહે છે. તેની સ્ત્રી ઉન્માર્ગે ગઈ. એક વખત શ્રેષ્ઠી શૂન્ય ઘરમાં કાઉસગ્ગ ધ્યાને ઊભો છે. તેની પત્ની અન્ય પુરુષ સાથે પલંગ લઈ આવી. પલંગ ભૂમિ ઉપર મૂકી બંનેએ દુષ્ટ આચરણ કર્યું, પલંગનો ખીલો જિનધર્મના પગમાં પેસી આરપાર ઊતર્યો. ઘાની વંદનાથી ભોંય પર પડી જવા છતાં શુભ ધ્યાન કરે છે” ધિક્કાર છે સંસારને. જીવો બીચારા પાપ કરીને દુ:ખી થાય છે. વળી અમારી પણ કેવી ભાગ્યહીનતા છે કે આવા જીવોને ઉન્માર્ગથી પાછા વાળી શકાતા નથી, ખેર ! હવે આત્માનું ધ્યાન કરવા દે. આત્મભાવમાં સ્થિર થઈ, સર્વજીવોને ખમાવી, ચાર શરણ સ્વીકાર, દુષ્કૃતનિંદા, સુકૃતાનુમોદના કરી, વ્રતોચ્ચારણ કરી પરમેષ્ઠિમંત્રને યાદ કરતાં કાળધર્મ પામી દેવલોકમાં ગયા. ઉપયોગ મૂકી પૂર્વભવનું વૃત્તાન્ત જાણી બંનેને પ્રતિબોધ કરવા અર્થે પીડાથી આકુળવ્યાકુળ કરી, ત્યાં સાક્ષાત્ પ્રગટ થઈને પ્રતિબોધ કરી સન્માર્ગે સ્થિર કર્યા, આવા મહાન્ સાત્ત્વિક પરાક્રમને ભાવથી અનુમોદું છું.
(૬) રાત્રિના સમયે સ્વાધ્યાય કરતાં આચાર્યદેવના મુખે નલિનીગુલ્મ વિમાનનું વર્ણન સાંભળી, પ્રતિબોધ પામીને, માતાની રજા ન મળતાં સ્વયં લોચ કરી વેષને ધારણ કરી, આચાર્યદેવની રજા લઈ આહારપાણી-ત્યાગ કરી શ્મશાનમાં જઈ પાદપોપગમન અનશન સ્વીકાર્યું, કાયાને વોસિરાવી દીધી. અરિહંતાદિના ધ્યાનમાં
બહુરત્ના વસુંધરા-ભાગ ચોથો = ૧૬૮