________________
પરિશિષ્ટ-૨ની અશાસ્ત્રીય વાતો ઉપર આપણે હવે શાસ્ત્રીય સમીક્ષા કરીએ.
દેવદ્રવ્ય અને જિનપૂજા' પુસ્તકના પૃ.૧ ઉપર તેમણે “શું દેવદ્રવ્યનો ઉપયોગ જિનપૂજા વગેરેમાં થઈ શકે અને તેમ કરનારને દેવદ્રવ્યભક્ષણનું પાપ લાગે?” આવો પ્રશ્ન ઊભો કરી તેના સમાધાનમાં નિમ્નોક્ત શાસ્ત્રપાઠો રજૂ કર્યા છે. (i) સતિ વિદ્રત્યે પ્રત્યાં ચૈત્યસમારંવન-મહાપૂના-સન્જરસ-મવ:
(શ્રાદ્ધવિધિ પૃ.૫૮) અર્થ: દેવદ્રવ્ય હોય તો દરરોજ ચૈત્યસમારચન (સમારકામ), મહાપૂજા-સત્કાર
વગેરે શક્ય બને. (ii) तथा तेन पूजामहोत्सवादिषु श्रावकैः क्रियमाणेषु ज्ञानदर्शनचारित्रगुणाश्च
ઢીગન્તો (દર્શનશુદ્ધિપ્રકરણ પૃ.૨૫૨). અર્થ: તથા તેના વડે (દેવદ્રવ્ય વડે) શ્રાવકોથી કરાતા પૂજા, મહોત્સવ વગેરેથી
જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર ગુણો દીપી ઉઠે છે. (iii) चैत्यद्रव्यस्य जिनभवनबिम्बयात्रास्नात्रादिप्रवृत्तिहेतोर्हिरण्यादेर्वृद्धिः
[મુવિતા (શ્રાદ્ધદિનકૃત્ય પૃ.ર૬૯) અર્થ: જિનભવન, જિનબિંબની (અષ્ટાહ્નિકાદિ) યાત્રા-સ્નાત્ર વગેરે પ્રવૃત્તિઓમાં કારણભૂત સુવર્ણ વગેરેરૂપ દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ કરવી ઉચિત છે.
ઉપરોક્ત અર્થને જણાવનારા પાઠો દ્રવ્યસતતિકા, શ્રાદ્ધદિનકૃત્ય, ધર્મસંગ્રહ વગેરે ગ્રન્થોમાં પણ આવે છે. જે તેમણે ધા.વ.વિ. પરિશિષ્ટ-ર'માં બતાવ્યા છે.
ઉપરોક્ત પાઠોમાં દેવદ્રવ્યથી જેમ ચૈત્યના સમારકામ (જીર્ણોદ્ધાર) થઈ શકે, તેમ પૂજા, મહાપૂજા, મહોત્સવ, સ્નાત્ર, સત્કાર આદિ પણ થઈ શકે છે તેમ બતાવ્યું છે. વળી ત્યાં દેવદ્રવ્યના કોઈ પણ વિભાગની વિવેક્ષા વગર સામાન્યથી જ દેવદ્રવ્યના ઉપયોગનું નિરૂપણ કર્યું છે, આથી આ.શ્રીઅભયશેખરસૂરિજી “દરેક પ્રકારના દેવદ્રવ્યથી જિનપૂજા આદિ થઈ શકે છે. તેમ માને છે.
હવે ઉપર બતાવેલા શાસ્ત્રપાઠોનું વાસ્તવિક તાત્પર્ય શું છે? આ.શ્રી a. શ્રાદ્ધવિધિપ્રકરણના પાઠોના પેજ નંબર પૂ.આ.શ્રીયદર્શનસૂ.મ.સા. દ્વારા સંપાદિત જિનાજ્ઞા પ્રકાશન’ના પુસ્તક પ્રમાણેના છે.
T
2
|
