________________
હોય તો અહીં ગુરુ દ્વારા શ્રાવકને અપાતી માળા સ્વદ્રવ્ય નહીં, પણ પરદ્રવ્ય જ છે. તો તે ગણવાથી ધ્યાનાદિ ધર્મની વૃદ્ધિ શી રીતે સંભવે? જ્યારે પાઠમાં તો ‘ધ્યાનાદિધર્મની વૃદ્ધિ માટે' એમ લાભની જ વાત કહી છે. તેથી જણાય છે કે પરદ્રવ્યથી પૂજાદિ આરાધના કરનારને લાભ થઈ શકે છે.
(ii) પૂ.ભાવચંદ્રસૂરિષ્કૃત શ્રીશાંતિનાથચરિત્રમાં ‘મંગલકલશ’ રાજાના પૂર્વભવની વાત આવે છે. ત્યાં કહ્યું છે કે ‘મો રાન! યદ્ભવતા સોમચન્દ્રમવે પરદ્રવ્યેળ મુખ્યમુપાનિત તત્ઝમાવાત્ માન રાખસુતા પરિણીતા' (અર્થ: હે રાજા! તેં સોમચન્દ્રના ભવમાં પરદ્રવ્યથી પુણ્ય ઉપાર્જન કર્યું. તેના પ્રભાવથી તારે ભાડે રાજપુત્રી પરણવાની થઈ.) અહીં દીવા જેવું સ્પષ્ટ જણાય છે કે પરદ્રવ્યથી આરાધના કરનારને પુણ્યનો લાભ થઈ શકે છે. પૂ. રૂપવિજય કૃત ‘મંગલકલશ રાસ’ઢાળ-૩૨ગાથા ૧૧ જુઓપારકા દ્રવ્યને હો તું વાવરતો માહરા લાલ,
પુન્ય ઉપાર્જન હો તું હિ જ કરતો માહરા લાલ
તે વ્યવસાયે હો હુઉ જવ ભૂપતિ માહરા લાલ,
ધર્મ પ્રભાવે હો ગઈ તુઝ દુર્મતિ માહરા લાલ (૧૧(૬૪૫)) (iii) શ્રાદ્ધવિધિ અને ધર્મસંગ્રહ ગ્રન્થની વૃત્તિમાં પ્રતિવર્ષ પ્રતિમાસ વા चैत्येऽगरूत्क्षेपणदीपार्थपुम्भिकाकियद्दीपघृतचन्दनखण्डादेः शालायां
मुखवस्त्रजपमालाप्रोञ्छनंकचरवलकाद्यर्थं कियद्वस्त्रसूत्रकम्बलोर्णादेश्च मोचनम्, वर्षासु श्राद्धादीनामुपवेशनार्थं कियत्पट्टिकादेः कारणम्।' (ધર્મસંગ્રહ અધિ.૨, શ્લો.૨૨, પૃ.૮૭) આવો પાઠ છે. જેમાં શ્રાવકે દર મહિને કે વર્ષે મંદિરમાં અગરુનો ધૂપ કરવો, દીવા માટે રૂની પુણીઓ, દીવાનું ઘી અને સુખડના ટુકડા વગેરે પૂજાની સામગ્રી આપવાની કહી છે, ઉપાશ્રયમાં મુહપત્તિ માટે વસ્ત્ર, નવકારવાળી માટે સૂતર અને દંડાસણ તથા ચરવળા આદિ માટે ગરમ ઊન વગેરે મૂકવાનું કહ્યું છે, તથા વર્ષાઋતુમાં શ્રાવકાદિને બેસવા માટે પાટ-પાટલા કરાવવાની વાત કહી છે. શ્રાદ્ધવિધિ આદિ ગ્રન્થોમાં આવા બીજા પણ અનેક પાઠો આવે છે, જેમાં દેરાસરે કેસર ઘસવાનો ઓરસીયો મૂકવો, મંદિરમાં ઉપયોગી નવા ધોતિયા-ચંદરવા
38