________________
દેવદ્રવ્ય છે, તેનાથી મોટા દેરાસરમાં ભગવાનની ભક્તિ કરે, તો, લોકોને તો એ ખબર ન હોવાથી પ્રશંસા કરે કે “આ શ્રાવક કેવા ભક્તિવાળા છે, સ્વદ્રવ્યનો કેટલો સવ્યય કરીને ભગવાનની સુંદર ભક્તિ કરે છે?” ઈત્યાદિ, તો શ્રાવકને વૃથા પ્રશંસાદિથી એ દોષ લાગે તે સ્પષ્ટ છે પરંતુ તેમણે ‘તેવસ—પુષ્પાદ્રિના' કે જેનો અર્થ તેમના હિસાબે ભગવાનને ચડાવેલાં ફૂલ વગેરેથી આવો થાય છે, તેની સાથે “મુધાજનપ્રશંસા દોષનો અન્વય કરવાનું સદંતર ટાળ્યું છે. કેમકે તેમને ખબર છે કે ભગવાનને ચડાવેલા ફૂલ વગેરેથી ફરી પૂજા કરવામાં મુધાજનપ્રશંસા દોષ’ બતાવી શકાય તેમ નથી. આમ ‘પ્રમુદ્દોષ’ શબ્દનો અર્થ “મુધાજનપ્રશંસા કરવામાં આવે તો તેનો અન્વયે બન્ને સાથે ન થઈ શકતો હોવાથી તેનો અર્થ “મુધાજનપ્રશંસા થઈ શકે નહીં.
વળી આ.શ્રીઅભયશેખરસૂરિજી કહે છે તેમ, માનો કે ‘પ્રાગુક્તદોષ' તરીકે “મુધાજનપ્રશંસા દોષ લાગતો હોત તો ગ્રન્થકારશ્રી ઘરદેરાસરે ચડાવેલાં નૈવેદ્યાદિ દેવદ્રવ્યના વેચાણથી પ્રાપ્ત થયેલા પુષ્પાદિ દ્રવ્યથી સંઘમંદિરમાં પૂજા કરવાનો નિષેધ ફરમાવત, પણ “આદ્રવ્ય મારું નથી, આ તો ઘરદેરાસરના દેવદ્રવ્યથી લાવેલું છે” આવો ખુલાસો કરી ચડાવવાનું કહેત કે જેથી મુધાજનપ્રશંસા દોષ' ટાળી શકાય, પરંતુ તેમણે પૂજા કરવાનો નિષેધ કર્યો છે. આ વાત પરથી પણ સ્પષ્ટ થાય છે કે પ્રાપુરુષ’ શબ્દનો અર્થ “મુધાજનપ્રશંસા દોષ' કરવો ભૂલ ભરેલો છે,
તેનો અર્થ તો પૂર્વોક્ત અનાદર-અવજ્ઞાદિ દોષ થાય. શંકા: ‘ગુજ્જોષ' શબ્દનો અર્થ “અનાદર-અવજ્ઞાદિ દોષ થાય તે કબૂલ, પરંતુ
એનાથી દેવદ્રવ્ય ભક્ષણ/વિનાશનો કોઈ દોષ સિદ્ધ થતો નથી. તો તમે ગૃહમંદિર કે સંઘમંદિરના દેવદ્રવ્યથી પ્રભુપૂજા કરનારને દેવદ્રવ્ય ભક્ષણ/
વિનાશનો દોષ લાગે એવું શી રીતે કહી શકો? સમાધાન: ત્યાં બતાવેલાં “અનાદર-અવજ્ઞાદિ દોષો દેવદ્રવ્યના ભક્ષણ/વિનાશને
પણ સૂચવે છે. તે આ રીતે-દ્રવ્યસમતિકા ગ્રન્થ પૃ.૪૧, ગાથા-૧૨ની
21
