________________
3મધુ બોલો
ઋષિમુનિઓના આશિર્વાદ મળી જાય તો ન્યાલ કરી દે અને અભિશાપ આપી દે તો બેહાલ કરી દે. અગ્નિ પ્રગટાવતા આવડે તો જ્યોતિ બનીને તિમિરને દૂર કરી દે અને ઉપયોગ કરવાની સૂઝ ન હોય તો વાળા બનીને બધું ખાખ કરી નાંખે. વિજ્ઞાન ભૌતિક વિકાસની ચરમ સીમાએ પહોંચાડી શકે અને તે જ વિજ્ઞાન સમગ્ર વિશ્વનો ક્ષણમાં વિનાશ પણ નોંતરી શકે. પાણી પૃથ્વીતલ ઉપર લીલીછમ હરિયાળી સર્જી શકે અને તે જ પાણી ગામોના ગામોને તારાજ કરીને મહાભયાનક હોનારત પણ સર્જી નાંખે. ધરતી વિશ્વના જીવોને આધાર અને આહાર આપી શિશુની જેમ પોષે છે અને તે જ ધરતી ક્ષણવાર કંપે તો ધમધમતા નગરોને ક્ષણમાં ધરાશાયી કરી નાંખે. મંદ મંદ વહેતો શીતલ સમીર ગ્રીષ્મના તાપમાં દેહલતા પર બાઝેલા પ્રવેદબિંદુઓને સૂકવીને અનેરો આલાદ આપે અને તે જ પવન ગાંડો બને તો મહાકાય નગરોને પણ વેરાન રણમાં રૂપાંતરિત કરી નાંખે. ગરીબની દુઆ કલ્યાણ કરી છે અને તેનો ઊંડો નિસાસો દા'ડો ઉઠાડી દે.
માનવીને પ્રાપ્ત થયેલી અનન્ય વચનશક્તિ પણ આવી જ એક મહાજોખમી શક્તિ છે. કોકની વાણી મનોહર અલંકાર બને છે તો કોકનું વચન ધગધગતો અંગાર બની મહાવિનાશ નોંતરે છે. કોકનું વચન વારિ બનીને બીજાના કષાય અને વ્યથાની આગને શમાવે છે તો કોકનું વચન ચિનગારી બનીને કોઇના શાંત જીવનમાં પણ ભડકાઓ પેદા કરે છે. એક શબ્દ મહાભયાનક આગ ચાંપી શકે અને બીજો શબ્દ વેરાન રણમાં મોહક ઉપવન ખડું કરી શકે. એક શબ્દ બાળે, બીજો શબ્દ ઠારે. કોકનું વચન નિર્મલ જલધારા બનીને મનમાલિચને ઓગાળે, તો કોકનું વચન કાદવછાંટણા બનીને નિર્મળ મનને ડાઘ લગાડે.
(૨૯