________________
પણ અનામતની સીટ ઉપર ધારેલી ફેકલ્ટીમાં સુખેથી એડ્મિશન મેળવી શકતો હોય તો શિક્ષણસંસ્થા અને ભ્રષ્ટાચારશિક્ષણસંસ્થા વચ્ચે અભેદ સધાય છે.
આજકાલ એવી રીતસરની એજન્સીઓ ચાલતી હોવાનું કહેવાય છે. એચ.એસ.સી.માં ભણતા વિદ્યાર્થીઓને ઘેરબેઠા તે એજન્સીઓ તરફથી પત્ર પહોંચે છે, જેમાં તે વિદ્યાર્થીઓને તેમની ધારણા મુજબની મેડિકલ કે એન્જિનીઅરિંગ વગેરે ફેકલ્ટીમાં પ્રવેશ અપાવવાની ગેરેન્ટી અપાય છે. અલબત્ત, બાળકની શૈક્ષણિક ક્ષમતા વધારી દેવાના વિશ્વાસ પર આવી ગેરેન્ટી અપાતી નથી, વિદ્યાર્થીને કાયદેસરની (!) કાર્યવાહી કરીને બી.સી. તરીકે પ્રમાણિત કરી દેવાય છે અને તે દ્વારા ઓછા મેરિટ્સ ઉપર પણ અનામત સીટ પર પ્રવેશ અપાવાય છે. આ સમગ્ર પ્રોસીજર માટે વિદ્યાર્થીએ લાખો (રિપીટ, લાખો) રૂપિયાનો ચાર્જ આપવાનો રહે છે. તેમાંથી અડધી રકમ તેવી સંસ્થાઓએ આ સમગ્ર કાર્યવાહી કરવા માટે સંકળાયેલી કરપ્ટેડ સિસ્ટમને પોષવા માટે ખર્ચવી પડતી હોય છે અને શેષ અડધી રકમ તેની આ ‘બાહોશી' માટેનો પુરસ્કાર બની રહે છે.
થોડા વર્ષો પૂર્વે ગુજરાત માધ્યમિક શિક્ષણ બોર્ડની પરીક્ષાના ગણિત તથા અંગ્રેજીના મોડરેટરને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. તેનું કારણ એ હતું કે પૈસા લઇને વિદ્યાર્થીઓના માર્ડ્સમાં ફેરફાર કરતા તે પકડાઇ ગયા હતા. આ બન્ને મહાનુભાવો ગુજરાતની શિક્ષકની પ્રશિક્ષણ વિદ્યાલયના (બી.એડ્. કોલેજના) અધ્યાપકો હતા. માધ્યમિક શાળાના શિક્ષકોને ઘડનારા અધ્યાપકો જો આ રીતે ‘બરાબરના ઘડાયેલા' હોય તો તેમના થકી ઘડાયેલા શિક્ષકો પાસેથી અને તેવા શિક્ષકો પાસેથી ઘડતર પામેલા વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી કેટલી અપેક્ષાઓ રાખી શકાય ?
ક્યારેક શિક્ષકો સપ્તાહના આઠથી દસ પિરિયડમાં આખો ક્લાસ મોનિટરના ભરોસે સોંપીને ફરવા માટે, ગપ્પા મારવા માટે કે આરામ ફરમાવવા માટે નીકળી પડતા હોય ત્યારે આવા શિક્ષકો તે વખતે ક્લાસમાં હાજર રહ્યા વગર બાળકને કંઇક શીખવતા હોય છે, તેનું નામ છે ‘કામચોરી’.
સ્કૂલમાંથી જતી ટ્રીપો વખતે પણ ક્યારેક વિદ્યાર્થીને અડધી ટિકિટ કે ફ્રી ટિકિટ મેળવવા માટે ઉંમરમાં ફેરફાર કરવાની અનીતિ શીખવાતી હોય છે.
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
૫૩