________________
ભાષા નામે દર્પણ
“રામના ડેડી કિંગ દશરથે તેઓની થર્ડ ક્વીન કેકેયીના કહેવાથી પોતાના પ્રિન્સ રામને ફોર્ટિન યર્સ માટે ફોરેસ્ટમાં મોકલી દીધા.” આજકાલના સંતાનો આવી સંકર રામાયણ બોલતા થયા છે. ભાષાસાંકર્ય એ ભાવનાઓ અને સંસ્કારોનું પણ સાંકર્ય પેદા કરે છે.
કોઇ પણ જનસમૂહની ખાસિયતો, તેની પરંપરાગત સંસ્કૃતિ, પ્રજાને વારસામાં મળેલા નૈતિક મૂલ્યો વગેરેને તે પ્રજાની ભાષા સાથે ઘનિષ્ઠ સંબંધ હોય છે. ભાષા એક એવું દર્પણ છે જેમાં તે ભાષા બોલનારી પ્રજાનાં બાહ્ય અને અંતરંગ સ્વરૂપનું પ્રતિબિંબ ઝીલાય છે. આથી જ ભાષાને સંસ્કૃતિવાહક (કન્ડક્ટર) કહી શકાય.
ઓફ્ફર્ડનો આખો અંગ્રેજી શબ્દકોષ ફેંદી વળો. “ઘી' શબ્દ માટેનો અંગ્રેજી ભાષામાં કોઇ મૌલિક પર્યાય નહીં મળે-'Ghee' કહીને બધી ડિકશનરીને સંતોષ માની લેવો પડે છે, પણ તે તો ગુજરાતી ઘી શબ્દનો અંગ્રેજી વર્ષોચ્ચાર માત્ર છે. તેલ માટે “ઓઇલ' શબ્દ છે પણ ઘી માટે કોઇ અંગ્રેજી પર્યાય નહીં મળે કારણકે ઘી એ પૂર્વનાં રાષ્ટ્રોની વસ્તુ છે. તેલી સંસ્કૃતિવાળા દેશોમાં ઘી તો પૂર્વના રાષ્ટ્રમાંથી પધારેલો આગંતુક છે. આપણા “'ની સાથે આપણી સાત્ત્વિક સંસ્કૃતિનું ગઠબંધન છે. તાવવાની પ્રક્રિયાથી લઇને, ઘમ્મરવલોણું, અમૃતતુલ્ય છાશ, થીજેલા દહી, શેઢકડાં દૂધ, ગીરની ભેંસો, ગમાણ, ખાણ અને નીતરતો પશુપ્રેમ વગેરે કેટલું ય ઘીના ઓઠા હેઠળ સંતાયેલું છે. જેવી ઘી' ની વાત છે તેવી જ ધોતિયાની. આપણા દેશના આ પ્રસિદ્ધ પહેરવેષ માટે અંગ્રેજીમાં કોઇ શબ્દ નથી. Dhoti તો વર્ણોતર માત્ર છે.
શિક્ષણની સોનોગ્રાફી
