________________
આ વાત પરમાત્માએ કરી છે માટે તો સાચી છે જ, પણ આની પાછળ પ્રબળ તર્ક પણ છે જ. શેઠ વગર કહે પોતાની રાજીખુશીથી અવસરે અવસરે બક્ષિસ આપતા જ હોય. વળી એક અવસરે શેઠ બક્ષિસ આપવાના વિચારમાં છે જ, પણ નોકર અધીરો થઈને બસો- પાંચસો માણસની હાજરીમાં સામેથી માગી લે તો ‘સામાન્યથી હું બક્ષિસ આપતો નથી. હું કુપણ છું'. લોકો મારા માટે આવું વિચારશે... આવા વિચારથી શેઠ નારાજ થશે... કદાચ બક્ષિસ આપશે તો પણ રાજીખુશીથી નહીં.
પ્રકૃતિનું પણ આવું જ છે. કોઈ પણ જીવ કાંઈ પણ સત્કાર્ય કરે એટલે પ્રકૃતિ વગર કહે બક્ષિસ આપે જ છે. તેમ છતાં જીવ જો. સ્પૃહા કરે છે, તો એ એનો પ્રકૃતિ પ્રત્યેનો અવિશ્વાસ છે, ને એના કારણે પ્રકૃતિ જાણે કે નારાજ થાય છે. પછી પણ, બક્ષિસ તો મળશે, પણ એમાં ભલીવાર શી રીતે રહે? એના બદલે મને તો ઘણું મળ્યું છે. એનો સંતોષ-નિ:સ્પૃહતા એ પ્રકૃતિને ધન્યવાદ આપવા બરાબર છે. પ્રકૃતિ એમાંથી જાણે કે રાજી થાય છે ને તેથી પરિણામ ઘણું સુંદર આવે છે. “સહંન મિશ્રા સો તૂથ વરીવર, માંકા ત્રિયા સો પાની' પાણી શક્તિ ન આપે, દૂધ તો આપે જ. સ્પૃહા વિના સહજ મળેલી ચીજમાં આસક્તિ ન કરાવવી, સદુપયોગ થવો ને તેથી ઉત્તરોત્તર વધારે સારી સામગ્રી અપાવવી ને સાથે પ્રબળ-વ્યાપક નિ:સ્પૃહતાને જન્માવવા આવી બધી શક્તિ હોય છે. જે ક્રમશ: જીવને સંપૂર્ણ નિઃસ્પૃહ બનાવે છે.
તથા સ્પૃહાપૂર્વક થતી પ્રાપ્તિને શ્રી ઉત્તરાધ્યયનનું નહીં હાહિત હોદો, હીદી હોદો પટ્ટ' આ સૂત્ર લાગુ પડતું હોય છે. લાભ પાંચ લાખનો થાય ત્યારે લોભ પચ્ચીસ લાખ પર પહોંચી જાય છે ને
"
A
A
A
