________________
ત્યારે આનંદિત થવું કે આજે મારા જીવનમાં એક મિનિ ગૌતમ ઘટના ઘટી છે. જ્યારે મનમાં એક નવી સ્પૃહા ઊગે ત્યારે માનવું કે પ્રભુ ગોતમ અને મારી વચ્ચે આજે અંતર વધ્યું છે.
પ્રભુ ગૌતમનું ઊંચું મૂલ્ય જો અંતરમાં પ્રસ્થાપિત થયેલું હશે, તો તેમનાથી દૂર હટાવનારી સ્પૃહાઓ આપણને નહીં પરવડે.
પ્રભુ ગૌતમ અને ગોશાલકની ઘટનામાં કેટલું સામ્ય લાગે! ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમ પણ સર્વજ્ઞ ન હોવા છતાં પોતાની જાતને સર્વજ્ઞ માનતા હતા તથા પ્રભુની સર્વજ્ઞ તરીકેની ખ્યાતિ તેમને ખટકતી હતી. ગોશાલક પણ સર્વજ્ઞ તરીકે પોતાની જાતનો પરિચય આપતો હતો અને તે રીતે પ્રચાર કરતો હતો. અપાપાપુરીમાં ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમ પ્રભુ સામે ટકરાયા, શ્રાવસ્તિમાં ગોશાલક પ્રભુ સામે ટકરાયો.. ઈન્દ્રભૂતિની ઘટનામાં પણ પ્રભુનો વિજય અને સામે પક્ષે પરાભવ થયો. તો ગોશાલકની ઘટનામાં પણ પ્રભુનો વિજય અને સામે ગોશાલકનો પરાભવ થયો. પ્રભુ સામેના પરાભવથી ઉભયની અસર્વજ્ઞતાનો પર્દાફાશ થયો. પ્રભુની સામેના પરાભવ પછી ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમને પણ સમ્યગ્દર્શન લાધ્યું, તો ગોશાલકને પણ સમ્યગ્દર્શન લાધ્યું!
બન્ને ઘટનામાં ઘણું સામ્ય હોવા છતાં કેટલુંક ઊડીને આંખે વળગે તેવું વૈષમ્ય પણ હતું. ઈન્દ્રભૂતિ સામે પ્રભુએ મધુર વચનનો પ્રયોગ ક્ય. મીઠા શબ્દોથી આવકાર આપ્યો. ગોશાલકને પ્રભુએ કઠોર શબ્દોમાં ઠંઠોર્યો. ગોશાલકને અસર્વજ્ઞ તરીકે જાહેરમાં ખુલ્લો પાડ્યો. ઈન્દ્રભૂતિની અસર્વજ્ઞતાનો ઉપચાર કર્યો. પ્રભુને તો સમ્યગ્દર્શનનો પરિપાક આ બન્ને પ્રકારના મગમાં કરવો હતો. ઈન્દ્રભૂતિ નામના મગ મીઠા પાણીમાં સીઝવ્યા.. ગોશાલક એઅલગ આબોહવામાં ઊગેલા મગ હતા, ખારા પાણી વગર સીઝે તેવા નહોતા. પ્રભુએ ખારા પાણીથી સીઝવ્યા.
- ગૌતમ ગૌષ્ઠિ ૩૧ "
૩૧
)
