________________
નિઃસ્પૃહતાને દૂષિત કરે છે. પ્રભુ ગૌતમમાં કૌવત અપાર હતું. પણ વિશેષણોનાં પોટલાં ઉપાડવા માટે તે માયકાંગલા હતા. અને ગૌ...ત...મ... એ ત્રણ અક્ષરોના બનેલા શબ્દમાં એવું શું ખૂટે છે કે પ્રભુ ગૌતમને ઓળખવા વિશેષણો પ્રયોજવાં પડે! અને લાખો વિશેષણોથી પણ પ્રભુ ગૌતમનું મૂલ્યાંકન ક્યાં થઈ શકે એવું છે? ઘડીભર થઈજાય કે રહેવા દો, વિશેષણોથી સર્યું.
શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ પ્રભુના સ્તવનની એક પંક્તિ થોડી ફેરફાર સાથે ટાંકવાનું મન થાય ઃ
“કોડિ વિશેષણ મિલ કે કર ન શકે, ગૌતમ ગુણકથન.” ગૌતમ પ્રભુ અડસિદ્ધિના સ્વામી હતા. અણિમા સિદ્ધિનો પ્રયોગ થાય, ત્યારે પ્રયોગ કરનારની કાયા સાવ અણુ જેવડી લઘુ બની જાય. ગૌતમ પ્રભુ અણિમાના પ્રયોગ વગર જ એવા લઘુ બન્યા કે અણિમાદિ સિદ્ધિઓ તેમને વળગી પડી અને મહિમા સિદ્ધિના પ્રયોગ વગર એવા મહાન બનેલા હતા કે તેમને મહાન પુરવાર કરવા માટે લબ્ધિઓ નિષ્પ્રયોજન બની રહી.
એ પાવન દશ્ય કલ્પનાપટ પરથી ખસતું જ નથી. ચૌદ વિદ્યાના પારગામી પંડિત સાવ અજ્ઞ બાળકની જેમ મસ્તક ઝુકાવીને અને બે હાથ જોડીને પ્રભુને પૂછી રહ્યા છે. મયં ચિં તત્ત । ભળતું જ ભણીને પ્રાફેસર તરીકે પંકાઈ જનાર વ્યક્તિ અસલી વિદ્યાગુરુ પાસે સાચો એકડો ઘૂંટવા બેસે. કેવું લાગે ? પ્રોફેસ૨પણાનો ભાર ઉતારી એક બાળકની લઘુતા પામ્યા વિના આ શે બને ?
લોકસંજ્ઞાને કેવી પરઠવી દીધી હશે, વહાલા પ્રભુ ગૌતમે ! આનંદ શ્રાવકના આંગણે મિચ્છા મિ દુક્કડં માંગવા ગયા, ત્યારે મનમાં વિકલ્પ પણ ન જાગ્યો : ‘લોકો મારા માટે શું વિચારશે ?’ પ્રભુ મારા માટે શું વિચારે છે, તે વિચારનું પ્રતિબિંબ મારા આચરણમાં પડવું
ગૌતમ મૌષ્ઠિ*
૪
