________________
આત્માનો ઈન્ડરવ્યૂ
શ્રાદ્ધવિધિ ગ્રંથમાં શ્રાવકની દિનચર્યા દર્શાવી છે. પ્રાત:કાલે ઊઠીને શ્રાવક ધર્મજાગરિકા કરે. મજાનો શબ્દ પ્રયોજ્યો છે - ધર્મજાગરિકા, ઘેનની દવા લઈને સૂતેલા દરદીને જગાડવા ઢંઢોળવો પડે. ખૂબ ઢંઢોળો ત્યારે માંડ જાગે. જાગ્યા પછીય તેની આંખો તો ઘેરાતી હોય. ઢંઢોળવાનું ચાલુ રાખવું પડે નહિતર પોપચાં ગમે ત્યારે ઢળી પડે. મોહનિદ્રા તેનાથી પણ ઘેરા ઘેનની નિદ્રા છે. ઢંઢોળવાનું સતત અને સખત ચાલુ રહે તો થોડી જાગૃતિ વરતાય. ધર્મજાગરિકા એટલે ઢંઢોળીને જાતને જગાડવાનો આધ્યાત્મિક પ્રયોગ... ધર્મજાગરિકા એટલે આત્માનો ઈન્ટરવ્યૂ.
ધર્મજાગરિકામાં કેટલાક પ્રશ્નો જાતને પૂછીને તેના સહી જવાબ મેળવવા યત્ન કરવાનો છે. પ્રશ્નો મજાના છે.
कोऽहं का मम जाई, किं च कुलं देवया च के गुरुणो । को मह धम्मो के वा, अभिग्गहा का अवत्था मे ॥ १ ॥
किं मे कडं किच्चं मे किच्चं च किं सेसं, किं सक्कणिज्जं न समायरामि । किं मे परो पासइ किं च अप्पा, किं वाहं खलिअं न विवज्जयामि ॥ २॥
હું કોણ ? મારી જાતિ કઈ છે ? મારું કુળ કયું છે ? મારા દેવ કોણ ? મારા ગુરુ કોણ ? મારો ધર્મ કયો ? મારે અભિગ્રહો શું છે ? મારી અવસ્થા શું છે? મેં મારાં કર્તવ્ય બજાવ્યાં છે કે નહિ? મેં અકરણીય તો કાંઈ કર્યું નથી ને ? મારું કોઈ કર્તવ્ય હું ચૂક્યો નથી ને ? હું પ્રમાદને કારણે શુભકરણીમાં મારી શક્તિ ગોપવતો તો નથી ને ?
