________________
એક જુનવાણી ગુજરાતી પરિવારમાં લગ્નનો પ્રસંગ હતો. લગ્ન પ્રસંગે બધા સગાંસ્નેહીઓ આવેલા. પ્રસંગના આગલા દિવસે બધા ભેગા થઈને વાતોનાં વડાં કરી રહ્યા હતા. કોઈને કૌતુક સૂઝયું.
એક કોન્વેટિયા ટાબરિયાને પૂછવામાં આવ્યું : “તારે અન્કલ કેટલા ?” તેણે શાંતિથી ગણીને જવાબ આપ્યો : નાઈન. તરત તેના પપ્પાને આશ્ચર્યથી પૂછવામાં આવ્યું.
શું તમે દસ ભાઈ છો ?” ના, અમે કુલ ત્રણ ભાઈ છીએ. મારે ત્રણ બેન છે. ત્રણેય પરણેલી છે. મારે બે સાળા છે અને બે સાઢું છે. પેલા ભાઈ હોશિયાર હતા એટલે સમજી ગયા કે, પેલા ટાબરિયાએ આપેલો જવાબ તેના પપ્પાએ મૂકેલા કોયડાનો ઉકેલ હતો.
“પ્રણયભાઈ પરાગભાઈના બ્રધર ઈન લૉ છે. પરાગભાઈ પ્રણયભાઈના બ્રધર ઈન લૉ છે.”
“પ્રણયભાઈની બેનના પરાગભાઈ સાથે અને પરાગભાઈની બેનના પ્રણયભાઈની સાથે લગ્ન થયા છે ?”
“ના, એવું નથી.” “તો બને એકબીજાના બ્રધર ઈન લૉ કેવી રીતે બની શકે ?”
“અંગ્રેજીમાં બની શકે. અંગ્રેજીમાં સાળો અને બનેવી, બન્ને માટે એક જ શબ્દ બ્રધર ઈન લૉ વપરાય છે.”
પણ તેમાં કોણ સાળો અને કોણ બનેવી તે કેવી રીતે ખબર પડે ?”
“ખબર પાડવાની જરૂર પણ નથી. કારણકે, તે લોકોની લાગણી, સંબંધ અને વ્યવહારને ત્યાં સુધી વિસ્તરવાનું જ નથી હોતું.”
કોઈ રૂઢિપ્રયોગો અને કહેવતોમાં પણ તે દેશની સંસ્કૃતિનું પ્રતિબિંબકેવું પડતું હોય છે, તેના પણ એક-બે ઉદાહરણો જોઈ લઈએ.
૬૨
Pભવ્ય ભાષા માતૃભાગ
