________________
શ્રીપાળ રાજાના રાસ
અથ:-એ પ્રમાણે પંથ કાપવા શરૂ હતા, એટલામાં તે શત્રુ અજીતસેનના સ્વારા તેણીની જ શેાધ કરતા કરતા ત્યાંજ આવી ચડયા, અને તે કેઢયાને વારે વારે પૂછવા લાગ્યા કે-“અહીયાં કાઈ એક મરીને જતાં એઇ છે? હે, જોઇ છે ! ખેલે તા ખરા; જોઇ છે ?” આમ આતુર વૃત્તિથી તેઓને પૂછતા જોઇ કેઢિયાએ જવાબ વાળ્યા કે- અહીયાં તેા કાઈ આવ્યું ગયું દીઠું' નથી. નાહક જુદું કલંક ચડાવવા જેવું પૂછી પૂછી મગજમારી શા સારૂ કરી રહ્યા છે ? જો તમને અમારા ખેલવા ઉપર ભરાસો ન આવતા હોય તે અમારા ટોળામાં ક્રી ફરીને તપાસી લ્યા; પણ તપાસતાં પહેલાં એટલું ખાસ યાદ રાખજો કે અમે સાતસાએ ઉડતા ચેપી કાઢરાગથી પકડાયલા છિયે, માટે અમારા ટોળામાં અમારા જેવું જ કેઢિયું થવુ' હાય તે જ દાખલ થજો. અમારા ન મટનારા-અસા
ધ્ય રાગ છે, પછી તેા તમારી મરજી ! અમારે શું લેવા દેવા છે! અમારે તે પહેલા વાકેફગાર કરવાની જરૂર છે. ” આ પ્રમાણે તેએની વાત સાંભળી કે તુરત ડરી જીવ લેઈ તે આપડા પેરુડિયા સવારો નાસવા જ લાગ્યા અને વારે વારે ચમકવા લાગ્યા કે-“રખેને આપણને એ રાગને ચેપી પવન લાગી જતાં રાગ વળગી ન પડે:” આમ થવાથી વૈરી રાજાની અલામાંથી તા દુઃખગ્રસ્ત રાજમાતા મુક્ત થઇ; પરંતુ કરાજાની ખલામાં તે તે બિચારી ફસાઇ જ પડી. કેઢિયાઆની સાખતથી બાળરાજાને તુરત ઉંમર નામના કાઢ લાગુ થઇ પડયેા. એ જોઇ અનાથ માડીના મનમાં દુઃખના પાર રહ્યો નહિ. વારે વારે નિઃશ્વાસ નાખી મનમાં ખખડયા કરતી હતી કે–“મારા પણ કઠેન કરમના ભાગ છે.” વગેરે વગેરે મહાચિતાને સ્વાધીન થવાથી કરમ ઉપર ટપલીએ મારી દુઃખથી વધારે દખાઈ થઈ; છતાં પણ તેણીએ કેટલાંક વર્ષ તે જ સ્થિતિમાં દિવસે ગુજાર્યા. પરતુ આખર તેણી એ વિચાર ઉપર આવી કે-“ઉપાય મેળવી રાગ મટાડવા યત્ન તા કરવા જ જોઈએ ! કઇ ચિંતા કરવાથી કે રાવાથી રાગ ને દુઃખ મટતાં જ નથી. ” એવા નિશ્ચય ઉપર આવી બાળરાજાને દેવા લાયક ભલામણ દઇ, તે વિશ્વાસુ કુષ્ટિમંડળને સુપરત કરી પોતે પરદેશમાં રખડી રઝળી કાઇ વૈદ્યો પાસેથી ઓષધ, ટુચકા વગેરે હાથ કરી લેવા નીકળી પડી. તેણીએ પણ જ્યાં જ્યાં ભાળ મળી ત્યાં ત્યાં ભટકી ભટકી ઘણા ઘણા કલેશે। સહન કર્યાં; પણ કર્મોજન્ય વ્યાધિના ઈલાજ હાથ લાગી શકા જ નહિ. છેવટ કાશ‘મીનગરીના એક નામચીન વૈદ્યરાજની ભેટ લેવા તેણીએ જવાનું નિરધાયું, પણ વચમાં એક જ્ઞાની ગુરૂને પૂછતાં આનંદના સમાચાર મળ્યા; જેથી તુરત અહીં આવી અને જે દુઃખિયારી ખાળરાજાની