________________
૫૮
શ્રીપાળ રાજાને રાસ સૂઈ રહેતી હતી તે રાણીને માથે જ આવી એક રંક માણસના સરખી વેળા આવી પડી; માટે કવિ કહે છે કે એ કમને માથે ધૂળને દાટ વાળો ! (૭-૧૩)
રડવડતાં રયણી ગઈરે, ચઢી પંથે શિર શુદ્ધ. તવ બાળક ભૂખ્યો થયેરે, માંગે સાકર દૂધ. દેખો, ૧૪ તવ રાતી રાણી કહેરે, દૂધ રહ્યાં વત્સ દૂર જે લહિયે હવે કૂકશારે, તો લહ્યાં કૂર કપૂર. ' દેખે, ૧૫ હવે જાતાં માર્ગે મળીરે, એક કુષ્ટીની ફોજ, રિગી મળિયા સાતશેરે, હીંડે કરતાં મોજ. દેખે. ૧૬ કુષ્ટિમેં પૂછ્યા પછી, સયલ સુણાવી વાત, વળતું કુષ્ટિ ઈમ કહેરે, આરતિ મ કરે માત. દેખે. ૧૭ આવી અમ શરણે હરે, મન રાખે આરામ, એ કઈ અમ જીવતરે, કેઈ ન લે તુમ નામ, દેખા. ૧૮ વેસર આપી બેસવારે, ઢાંકી સઘળું અંગ, બાળક રાખી સોડમાંરે, બેઠી થઈ ખડગ, દેખે. ૧૯
અથ–આ પ્રમાણે આથડતાં ભટકતાં રાત પૂરી થઈ, અને પ્રભાત થતાં ધોરી રસ્તો હાથ લાગ્યો. એટલામાં શ્રીપાલકુંવરે ભૂખ્યા થવાથી દૂધ સાકરની માગણી કરી. આ શબ્દ સાંભળતાવેંત જ રાજમાતા કહો કે બિચારી દુખિયારી વખાનિ મારી રજપૂતાણી કહો, પણ તેનું હૈયું ભરાઈ આવ્યું, અને આંખમાંથી ચોધારાં ચાલતાં ઊનાં આસુડાં સાથે કહેવા લાગી કે-“વહાલા દીકરા ! દૂધ સાકરને અને આપણને તે હજાર ગાઉનાં છેટાં પડી ગયાં છે, માટે તેની આશા છોડી દે. હવે તે જે કદિ આંબલીના કચુકા અથવા કુસકી કણકી મળી આવે તો તેને બરાસ સહિત ઉત્તમ ભાતનાં ભોજન મળ્યાં છે એમ માની લેવાનું છે; કેમકે અત્યારે આપણે નિરાધાર છીએ? પ્રભુ વિના બીજું કંઈ આપણું બેલી નથી.” વગેરે વગેરે બાલી રઈ હદય ખાલી કર્યું, પણ તે વગડામાં તે દુઃખિથારી બાઈનાં દુઃખ દેખી કેણ આશરે આપે તેમ હતું? એથી બિચારીએ એમને એમ આગળ ચાલવા માંડયું અને ચાલતાં ચાલતાં હૈડે છે કેઢિયાઓની જ મળી તથા તેઓ સાતસોએ જણ એક સરખા હોવાથી મોજ મહાલતા ચાલ્યા જતા હતા; કેમકે તેમને હવે મરણ સિવાય કેઈની બીક રહી જ ન હતી. એથી મસ્ત ચિત્તવાળા બની જમજાહ