________________
શ્રીપાળ રાજાને રાસ દરમ્યાન શ્રી પાળ રાજાને મૂઢ મતિવાળો પિત્રાઈ કાકે અછતસેન હતે. તેની પોતાની કાળીદાનત થતાં શ્રીપાળ રાજાના લશ્કર-સામંત વગેરે તમામને લાંચ આપી, ખટપટ વડે શંકાઓ, ભય, વગેરે પિદા કરી ફૂટ કરાવી, કઈ ન જાણી શકે તેવી છુપી મસલત ચલાવીને બદલાવી નાંખ્યું, તથા એ પણ નિશ્ચય કરી દીધું હતું કે મતિસાગર પ્રધાનને અને શ્રીપાળરાજાને ઠાર કરી ચંપાનગરીનું રાજ્ય લઈ લેવું. એ બાબત માટે દુષ્ટ પિત્રાઈ કાક તૈયાર થઈ ગયું. પરંતુ તેઓનાં આયુષ્ય બળવાન હોવાથી છુપા જાસૂસી મારફત યુક્તિઓથી તે શત્રુના દાવ સંબંધી વાતની ખબર પ્રતિસાગરને મળી; એટલે તાબડતોબ પ્રધાને રાજમાતાને આવી જાહેર કર્યું કે-“રાજમાતા ! અછત સેનના બુરા કાવતરાથી આપણું લશ્કર તમામ બદલી બેઠું છે, અને આપને અને બાળરાજાને તથા મને ઠાર કરી રાજ્ય પડાવી લેવાનું નકકી થઈ ગયું છે; માટે આપ બાળરાજાને લઈ મધરાતે દિલ ચાહે ત્યાં જીવ લઈ નાસો. જે જતાં રહેશે તે જીવતાં રહેશે, તથા બાળરાજાને જીવાડવા માટે એમ નાસવાની જરૂર જ છે. જે બાળરાજ કુશળ રહેશે તે વળી ચંપાનગરીનું રાજ્યતખ્ત હાથ કરવાનો વખત આવશે; માટે આપ કેઇ ન જાણે તેવી રીતે બાળરાજા સહિત પલાયન કરી જાઓ એટલે પછી મારા જીવને બચાવવાની જ પંચાત રહી તે હું કરી લઈશ (૧-૨)
રાણી નાઠી એકલી રે, પુત્ર ચડાવી કેડ, ઉવો ઉજાતી પડીરે, વિષમી જિહાં છે વેડ. દે. ૭ જાસ જડજડ ઝાંખરારે, ખાખર ખેહ, ફણિધર મણિધર જ્યાં ફરેરે. અજગર ઊંદર ગેહ. દેખે. ૮ ઊજડ અબલા રડવડેરે, રયણી ઘોર અંધાર, * ચરણે ખૂચે કાંકરારે, ઝરે લોહીની ધાર, દેખે. ૯ વરૂ વાઘ ને વરઘડારે, સર કરે શિયાળ.. ચાર ચરેડને ચીતરારે, દિયે ઉછળની ફાળ. દેખ. ૧૦ ઘૂ ઘૂ ઘૂ ઘૂઅડ કરેરે, વાનર પાડે હક, ખળહળ પરવતથી પડે, નદી નિઝરણું નીક. દેખે. ૧૧ બળિયું બેઉનું આઉખુંરે, સત્ય શિયળ સંધાત, વખત બળી કુંવર વડારે, તિણે ન કરે કોઇ ઘાત. દેખે. ૧૨
