________________
ખંડ પહેલે આનંદ સહિત પ્રભુનાં દર્શન કરવા આવી. મંદિરની અંદર બેઠેલી મયણાસુંદરીને તેણીએ અણસારેથી ઓળખી, (દુઃખ મટી સુખ થાય અને તે પણ પિતાના બાલ ઊપર રહેવા સાથે સુખ પ્રાપ્ત થયેલું હોય, અથવા મનમાનતા પતિને સંગ થયો હોય તે ગમે તેવી ડાહી, વિદ્વાન કે કુળવંતી સ્ત્રી હોય; તે પણ તેમ થવાથી અપાર આનંદમાં ગક થઈ જાય છે અને તેણીના શરીરમાં નવીન લેહીને જુસ્સ રમી રહેતાં શરીરના રૂપરંગમાં પણ સારે ફેરફાર થઈ જાય છે. મયણાસુંદરીના મનનું ધાર્યું થવાથી પણ તે જ રીતિ અમલમાં આવી હોવાથી રૂપ, રંગને બાંધામાં ન જ ફેરફાર થયે હતો: તેપણ તેણીની માતાએ તેણીને અણસારથી તરત ઓળખી લીધી. માટે જ કવિએ અણસારે ઓળખી એમ લખ્યું છે. ટુંક વખતના અરસામાં રૂપસુંદરી પિતાના પેટની કુંવરીને જ ઓળખવામાં ભૂલ ખાઈ જાય તેવી બગડેલા
મગજવાળી ન હતી, પણ ઊપર પ્રમાણે થવાથી ભૂલા ખાઈ જાય ' તેવું હતું, છતાં અણસારેથી ઓળખી લીધી એવી ચાલાક હતી. જો કે માતાએ પુત્રી મયણાસુંદરીને તે ઓળખી) પણ કોઢી આ ધણી વગર બીજા યુવાન અને રૂપવંત નરને આગળ બેઠેલે દીઠે. એ જોતાં જ ઉદાસીન થઈ રૂપસુંદરી ૧ચવા લાગી કે “એ મારી કુંખમાં લેટેલી છતાં કુળને ખાંપણ લગાડે એવી દીકરી કેમ નીવડી? હે કીરતાર ! તેં પણ એવી કુળમાં પણ કુંવરીને મારા પેટે કેમ પેદા કરી ? પંચની સાખે વરાવેલા કઠીઆ વરને છેડી દઈ બીજે ધણું કર્યો; માટે મારા અવતારને ધિક્કાર છે, ધિક્કાર છે !અને એવી ઓલાદ પેદા થવાને વખત આવે તે મારી કુખ ઊપર વજા પડી ભારે જ નાશ થાઓ કે જેથી આવી ઓલાદ થવા જ ન પામે !!” ઈત્યાદિ દુઃખ ભર્યા વિચારમાં ડૂબેલી રૂપસુંદરી જે વખતે બહુ જ રેતી હતી, તે વખતે મયણાસુંદરીએ પિતાની માને દીઠી. એથી ચિત્યવંદનાદિ સુકૃત્ય પૂર્ણ થતાં ઊતાવળી ઊતાવળી માતુશ્રીની પાસે આવી મર્યાદાયુક્ત પગે લાગીને કહ્યું–“ હે માતુશ્રી ! આ હર્ષના સ્થાનકની અંદર આપ દુઃખ શા સારુ લાવે છે ? દુઃખ અને દુર્ભાગ્ય તો શ્રીજિનધર્મ પ્રતાપવડે દૂર જતાં રહ્યાં છે. આ પ્રભુમંદિરની અંદર નિસિહી કહીને આપે અને અમેએ કરાર કર્યો છે કે હવેથી મંદિર બહાર નીકળતાં લગી સંસારના સઘળા પાપ વ્યાપાર નિસિહી એટલે નિષેધ્યા-દૂર કર્યા છે, માટે બધી બનેલી વાત અહીયાં કહેવાથી
૧ પુત્રીની ચાલ ચલગત વિષે શક આવતાં ઈજજતદાર–પ્રતિષ્ઠિત ગૃહસ્થ કલંક આવેલું માને છે; એટલું જ નહી પણ તે કલંકથી મુક્ત થવા જીવની પણ દરકાર રાખતા નથી, એ ચાનકદાર વચનનું આ વાકય જ્ઞાન કરાવે છે.