________________
ખંડ પહેલા
૫
સુભટ સિપાઈ સામટા, જિસ્યા ખેંચાયણ સિંહ, આયુધ આડઅર સહિત, અટલ અલગ અમીઠુ. વાવ, કેસરિયા કિયા, રઢિઆળા રજપૂત, મુછાળા મછરાયલા, યાધ જિસ્યા જમદૂત. પાખરિયા પખી. પરે, ઉડે અંબર જામ; પ'ચવરણનેજા નવળ, ગયણુ ચાક ચિત્રામ સરણાઇ વાજે સરસ, ઘરે ઘેાર નિસાણુ; પુર માહિર નૃપ આવિયા, ભાલા જળહળ ભાણુ. અર્થ:—બળવાળા ઘણા લશ્કર સહિત પ્રજાપાળ રાજેંદ્ર રાજપાટિકા ક્રાને માટે ચડયા, તે વખતે મદથી તેાફાની બનેલા ઘણા હાથિયાની હલગાર, હારા ઘેાડેસ્વારે। અને થાકમધ લડવૈયા તથા સિપાઇયેા સાથે હતા, એટલુંજ નહીં, પણ તે હાથીસ્વારા, ઘેાડેસ્વારે, સુભટા અને સિપાઇયા ૫'ચાનન-સિંહના જેવા ગુસ્સા-જુસ્સાદાર હતા, તેમજ શાસ્ત્ર-અસ્રોના ઠાઠ સહિત, અને પાછી પાની ન કરનારા, કાઈના ભગાવ્યા ન ભાગી જનારા, તથા કાઇના ડરાવ્યા ન ડરનારા હતા. આ સિવાય હઠીલા રજ પૂતા કે જેઓ મેાટી વાંકડી મુòાવાળા, ઇર્ષાવંત, અને જીવ લેનારા ચમ દૂત જેવા યુદ્ધ કરી શત્રુપક્ષના રાળ વાળનારા હતા, તેઓએ કેસરી વાઘા અર્થાત રણક્ષેત્ર-લડાઈના મેદાનમાં ઘુમી વિજય મેળવવા કેસરીયાં કર્યાં છે એવા વીરરત્ન હતા, તેમજ સરંજામથી સજેલા પાખરેલા ઘેાડાઓ કે
આ છલગ મારી આકાશમાં જ્યારે પંખીની પેઠે ઉછળતા હતા, ત્યારે તેએ તેના ઉપર પચરગી વાવટાએ હાથમાં લઈ બેઠેલા સ્વારી સહિત એવા જણાતા હતા, કે જાણે આકાશરૂપી ચાકમાં ચિત્રામણ કહાડયાં હાયની? તેવા ભાસ થતા. તે લશ્કરને મેાખરે સુંદર રસ સહિત સુરાવટથી શરણાઇઓ વાગી રહી હતી, અને ગંભીર શબ્દ સાથે નગારાં વાગી આકાશને શબ્દમય કરી રહ્યાં હતાં. આવા ઠાઠ સહિત લશ્કર સાથે જ્યારે રાજા શહેર બહાર ફરવા નીકળી ચૂકયા, ત્યારે સ્વારાના હાથમાંની બરછીએના ચળકતા ભાલાએની ઉપર સૂર્યનાં કિરા પડવાથી જાણે ખીજા સૂજ ન હાય ? તેવેા ખ્યાલ તે ઉત્પન્ન કરાવા લાગ્યા.
(૧–૫)
ર
૩
४
( ઢાળ ચેાથી-રામચંદ્રકે માગમે. ચપેા મેારી રહ્યો રી—એ દેશી.) મારગ સનમુખ તામ, ડે ખેડુ ઘણુીરી, પૂછે ભૂપતિ દૃષ્ટિ-દેઈ મંત્રી ભણેરી.
૨૧