________________
પર
શ્રીપાળ રાજાના રાસ
ઉપશમરસરૂપ વૃષ્ટિ વરસાવી આત્મિકગુણુરૂપ બગીચાને સીંચી રહ્યા છે, જેથી તે બગીચે પુણ્યયુકત સારા દેખાવવાળા પુલ ફળ રસયુકત બન્યા છે. તેમજ છઠ્ઠા પ્રમત્ત ગુણુઠાણે અને સાતમા અપ્રમત્ત ગુણુઠાણેજ ચારિત્રવંત સાધુ સ્થિતિ કરી શકે છે; પરંતુ આપે તે ઉપયેાગયુકત અદ્વિતીય એક્લા સાતમા ગુણુઠાણાનાજ ભાવ ગ્રહણ કર્યાં છે એટલે કે-ઘણા સાધુજના અંતમુહૂ પ્રમાણુ પ્રમત્ત-પ્રમાદિ નામના છઠ્ઠા ગુણઠાણે રહી વળી અંતર્મુહ્ત્ત—અપ્રમાદિ ગુણઠાણે રહે છે. તેમાં પણ જે સાધુ જઘન્ય અંતમુહૂત્ત કાળ પ્રમાણ છઠ્ઠું ગુણઠાણે રહીને ઉત્કૃષ્ટ અંતમુહૂત્ત કાળ પ્રમાણુ સાતમે ગુણઠાણે રહે છે, તે સાતમે ગુણુઠાણેજ વિશેષ વખત રહ્યા કહેવાય; માટે આપ પણ સાતમે ગુણઠાણે વિશેષ સમય અપ્રમાદિપણેથીજ રહેા છે, જેથી સાતમા ગુણુઠાણાનેજ અંગીકાર કરનારા છે. ( જઘન્ય અંતર્મુહૂત્ત તેા નવ સમયનુજ છે, તથા ઉત્કૃષ્ટુ એ ઘડીમાં એક સમય એછા પ્રમાણુનુ છે, અને મધ્યમ અંતર્મુહૂત્ત અસંખ્યાતા વિકલ્પનુ હોય છે. ) વળી હૈ ઋષિરાજજી ! આપના સ્વરૂપની કાઇને ગમ નથી, એથી આપ અગમ છે. વળી આપના આત્માના અધ્યવસાય ચર્મચક્ષુવ'તને ગેાચર ન થઈ શકે તેવા છે એથી આપ અગેાચર છે. પુન: આપનું ચરિત્ર નિશ્ર્ચયથી છે, એથી આપ નિશ્ર્ચય રૂપ છે, તેમજ પાંચે ઇંદ્રિયાને સંવરી ( કબ્જામાં રાખી ) છે, હવે નવાં ક આપને ખાંધવાં નથી; પરંતુ જે મૂળગાં છે, તેને ક્ષય કરશે! એથી આપ સવરૂપ છે. હે મહદાત્મન્ ! તૃષ્ણારૂપ તરશા આપના ચિત્તે સ્વપ્નામાં પણ કદી ૫ કર્યાં નથી, એટલે કે કને વધારનારી તૃષ્ણાને તે આપે પહેલેથીજ વશ કરી રાખી છે જેથી તે આપની ઇચ્છિત વૃત્તિને આધીન થઈ રહેલી છે. વળી હે મુનીંદ્ર ! આપની બહારના દેખાવથી સુખ શરીર વગેરેની મુદ્રા (દેખાવ) સુંદર છે, એથી આપની મુદ્રા સારા ગુણ્ણાની ઈંદ્ર છે; કેમકે સંસારી જીવ કે જે પહેલેથી ચેાથા ગુણુઠાણા લગીના હોય છે, તે જીવામાં પણ ઘણા ગુણ હોય છે; તેમાં પણ ચેાથાથી પાંચમા ગુણુઠાણાવાળામાં વિશેષ ગુણ હોય છે; પરંતુ આપે તે છઠ્ઠા સાતમા ગુણુઠાણુાએ સ્થિતિ કરી છે, માટે તે ગુણઠાણા પ્રમાણેજ આપનામાં સારા ગુણા હાય એ સ્વભાવિકજ છે, એથી આ આપની સુંદર દેખાવવાળી ઉપરની મુદ્રાજ અમને આપના અતરની પણ અત્ય'ત અનુપમ ઉપશમ ( શાંત રસમય ) લીલાની પ્રતીતિ કરાવી રહેલ છે, કે આપને દેખાવ જેવા ઉપરથી સુંદર શાંતરસમય છે તેવાજ અંદરથી પણ મહાન અનુપમ ઉપશમરસ લીલામય છે, કદાચ કોઈ પૂછે કે-ઉપરના સારા દેખાવ જોતાં અંદર પણ શુભ પરિણાંમવત હશે એવું કેમ કહી