________________
૨૩૮
શ્રીપાળ રાજાને રાસ વિના કુળ વંશ કાર્યની પ્રશંસા ને શાબાશી જાહેર કરવામાં આવતી હતી તે તે વીર તાજા ખીંચેલા દારૂના પીવાની પેઠે પ્રાણની પરવાહ વિનાના બની વિશેષ રણમા–રસિયા થઇ શત્રુની ફેજની જ ખેળ કર્યા વગર મોજ સાથે તેમાં એકદમ ધસારો સાથ ઘૂસી જઈ ધમાલ મચાવવા લાગ્યા હતા, એટલે કે કવિતા રૂપી તાજા દારૂનો કેફ ચડવાથી મદમત્ત થયેલા વીર એ પણ નથી જોતા કે સામી ફેજનાં માણસે ઘણાં છે જેથી હું તે સામે નહીં ફાવી શકું! અથવા તે મને ઘેરીને મારી નાખશે! એવી જરા પણ બીકની ચિંતા ન રાખતાં મોજ સાથે સામી ફેજમાં ગુસ્સા અને અભિમાન સાથે એકદમ–તાકીદથી પરાક્રમસહ ધસીને ઘૂસી જઈ શત્રુઓ સાથે હાથાહાથની કાપાકાપી ચલાવવા લાગ્યા હતા અને બાબાથ થઈ ગયા હતા. આ મહાયુદ્ધમાં હાથીસવારો સાથે હાથીસવારો, ઘોડેસવારો સાથે ઘોડેસવારો, રથવાળાઓ સાથે રથવાળાઓ અને પેદળ સાથે પેદળો તથા બરોબરીઆ બળ અને પદવીવાળાઓ સાથે તેવાજ બળ પદવીવાળાઓ પૂર રોષ જેશ અને હોંશથી બાટકતા હતા. તેમાં તરવારવાળા સાથે તરવારવાળા, બરછીવાળા સાથે બરછીવાળા, બંદુકેવાળા સાથે બંદુકેવાળા, કટારી જયાવાળા સાથે કટારી જમૈયાવાળા, અને ધનુષતીરવાળા સાથે ધનુષતીરવાળા; આમ સરખેસરખી સ્થિતિવાળા લડતા હતા. કઈ વીરનાર બીજા વીરનરને વકારી ચેતાવી ઝપટ સાથે તેનું ખડગવતી માથું ધડથી જુદું કરી દેતા હતા, પરંતુ તે વીર મસ્તક ધડથી જુદું થયા છતાં પણ વીરત્વતાના પરમાણુઓથી ભરપૂર હોવાના બળને લીધે વેગ સહિત આકાશમાં ઉછળતું હતું. તે મસ્તક, વાળને જ વાયુવડે વિખાઈ જવાથી વિકરાળ છતાં રામ રંગનું જણાતું હવાના સબબે કવિ ઉપ્રેક્ષાવડે ઉક્તિ કરે છે કે-વાહન અને લડવૈયાઓના પગરવટથી ધૂળ ઉદ્ધાં સૂર્ય દેખાતું ન હતું, પરંતુ તે માનું છું કે તે સૂર્ય તે વેગવાળા વિકરાળ શામ મસ્તકના દેખવાથી તે મસ્તકને સૂર્યે રાહુ માની મને પ્રસવા આવે છે એવી ભીતિને લીધે પિબારા ગણી યુદ્ધની પગરવટથી ઉડેલી ધૂળના જથ્થાવડે આકાશગંગામાં રહેલાં જે કરોડો કમળાને જથ્થો ઢંકાઈ ગયો હતો તે કમળ જાળના ઢંકાયેલા જથ્થાની પોલાણમાં સૂર્ય પોતાના રથ સહિત સંતાઈ રહ્યો હતે. મતલબ એજ કે ધૂળના ઉડવાથી સૂર્યપણ દેખાતા નહોતા. આવા તુમુલ યુદ્ધમાં કેટલાએક વીર પુરૂષે તે વિશેષ વીરાશથી લડતા અને ધડથી માથું જુદુ થયા છતાં ધડથીજ લડી હજારોના ઘાણ કહાડતા હતા. પણ તે વિષે કવિ ઉસ્પેક્ષા કરે છે કે તે વીરોનાં માથાં કેઈએ કાપ્યાં નથી પરંતુ પોતે પિતાના હાથેજ પોતાનાં માથાંને કાપી નાખ્યાં હતાં; કેમકે ભાર વધારે હોવાથી