________________
૨૩૪
શ્રીપાળ રાજાને રાસ જીવ રાખવાથી બન્ને કાર્ય બગડે છે, માટે મારામાં જીવ ન રાખશો; કેમકે હું તે તમારી પીઠ છેડનારજ નથી–એટલે કે જે લડાઈમાંથી છત મેળવીને ઘેર આવશે તે માંગલિક વસ્તુઓ વડે તમને વધાવી અધરામૃતનો આનંદ આપી સાથેની સાથે આનંદમાન રહીશ, અને કદાચિત દેવગે રણમાં કામે આવી જવાશે, તે પણ હું તમારા વરશબને ખેાળામાં લઈ અગ્નિમાં પ્રવેશ કરી સતી થઈ સ્વર્ગમાં પણ સાથે જ આવીશ, માટે પૂર્ણ ખાત્રી રાખવી કે હું જીવતાં કે મરતાં કદી તમારી પીઠ છેડનારીજ નથી, જેથી તમને અધરરસ અને અમૃતરસ બને સુલભતાએ પ્રાપ્ત થશે. મતલબ કે વિજય મેળવીને ઘેર આવ્યેથી મારા અધરરસને આનંદ સહેલાઈથી મળશે અને કદાચ વીરતા બતાવી સ્વર્ગસંપત્તિ મેળવી તે ત્યાં અમૃતરસ હેલાઈથી મળશે, માટે વિજય મેળવવા જાઓ છે તેમાં સાવધાની સાથે અન્નદાતાનું કાર્ય સિદ્ધ કરી અમરનામના મેળવજે, કે જેથી જગતની અંદર જયરૂપ અચળ ખાંડું ગણવા ભાગ્યશાળી થવાય ! જે વીરતા સાથે લડીને રણમાં ધન્યવાદ પૂર્વક કામે આવે છે તે અવશ્ય સ્વર્ગસંપત્તિ મેળવે છે અને વિજય મેળવી હયાત રહે તો અવશ્ય આ લોકમાં યશસંપત્તિ સાથે મહાન બહાદુરીનું પદ મેળવે છે, માટે આ લેક પરલેક શેભાવવા ગ્ય ચશવંત ખડગ બતાવી સુકીતિ મેળવજો.” આ પ્રમાણે કઈ વીરમાતાનાં, કેઈ વીરસ્ત્રીનાં ને બંદીજનનાં વેધક વચને સાંભળતા કેતુકને લીધે વીર લડવૈયાઓને ઘણેજ પિરસ ચડે જેથી વીરતામાં વિશેષ ઉમેરે થતાં તેઓ અત્યંત સજગ ને સતેજ થયા, કેમકે તે મૂળથી વીર લડવૈયા તે હતા જ અને તેમાં વળી ઉકિત પ્રયુક્તિવાળાં વધાળુ વચને કાને પડવાને સંયોગ મળે, તે તેજ ઘોડાને ચાબુક ચમકાવા સરખે બનાવ બન્ય, એટલે પછી વીરત્વતા ઝળક્યામાં કશી ખામી રહી નહીં. તેઓનાં રૂંવાડાં અવળાં થઈ જવા લાગ્યાં, શરીરમાં લેહી ઉકળવાથી શરીરને વર્ણ લાલશવંત જણાવા લાગ્યું અને વિશેષ શબ્દો માં કહિચે તે તેમને હંમેશને સુંદર ચહેરે તાપવંત ક્રૂર વીર ચહેરે બની રહ્યો, જેથી રાત વીતી જ્યારે સૂર્ય ઉગે ને રણમાં ઘૂમવાને લાગ હાથ લાગે એજ વિચારમાં તેઓ લીન બની રહ્યા. કવિ સંભાવના કરે છે કે-સૂચે પહેલાં વિચાર્યુ હતું કે બંને રાજાનાં લશ્કરની સંધિ થઈ જશે; પરંતુ તેમ તે થયું નહીં. તેઓ તે પિતપિતાના શત્રુને સંહાર કરવામાં તત્પર થયા, એ જોઈ સૂયે પણ પિતાના શત્રુ અંધકાર સમૂહને અંત આણવા નિષધ પર્વતના કૂટાંતરે રહી ક્રૂરતા સાથ રક્તવર્ણ થઈ, પૂર્વ દિશા ભણી રક્ત કિરણે બતાવ્યાં.
( ૧-૧૭ )