________________
૨૩૨
શ્રીપાળ રાજાને રાસ અર્થ :–લડાઈના આરંભને ઉત્સાહ વધારવા બંદીજને સિંધુડા રાગમાં મને હર રણુજંગને ઉત્કર્ષ કરવા માટે મનને મહાન આહાદ ઉપજે એવાં પુષ્કળ મંગળ ગીત-કવિત ગાવા–બોલવા લાગ્યા; કેમકે કાર્યની શરૂઆતમાં ઉત્સાહ અને મંગળની વૃદ્ધિ થવાથી કાર્યસિદ્ધિ સ્વાધીન થાય છે, એથી મંગળ ગીતકે વગેરેને મંગળ વીર દેવની થવા લાગે. એકજ સ્વરથી મળેલાં રણુતૂર, શરણાઈ, નેબત વગેરે વીરવાજિંત્રો ઘણાં જ નજીક પૂરજોસથી વાગવા લાગ્યાં, અને લડાઈના કેતુકની ગમ્મત જેવાના અભિલાષી દેવતાઓ પણ પોતપોતાના વિમાન સહ આકાશમાં સ્થિત રહી દુંદુભી-નગારાં વગાડવાં લાગ્યા, એથી તે બધાંના નાદ વડે. આખું આકાશમંડળ ગાજી ઉઠયું. તેમજ તે નાદે બને લશ્કરી છાવણીમાં લડવૈયાઓમાં એક બીજા વચ્ચે લડાઈ કરવાનો ઉત્સાહ વધતો ચાલ્યો કે હવે અમે લડાઈના મેદાનમાં ઉતરી ખડગ લઈ ઘૂમીશું, આવો નિશ્ચય થતાં મોટાઈ મેળવવાને માટે જે જગાએ જંગ જમાવવો છે તે જગોમાંથી કચરો કાંકરા કાંટા વગેરે કહાડી નાખી સાફ કરી ઉંચી નીચી જમીનને સરખી કરી તેઓએ સુંદર બનાવી, તથા પિતપતાની હદની અંદર પોતપોતાનાં અસ્ત્રશસ્ત્રોને ચકચકિત કરી તેમનું ચંદન, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ સહિત પૂજનકરવા લાગ્યા. તે પછી તે વીરને વીરત્વતાને આવેશ લાવવા બિરૂદ બેલનારા ભાટ ચારણે વગેરે તે વીરોના કુળ અને વંશની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા એટલે કે મારા બાપ ! તું ફલાણુના કુળને સપૂત વીર છે. તારા બાપે અમુક અમુક મહાવીરતાનાં કામ કર્યા હતાં અને વિજય વર્યો હતો તેને જ તું પુત્ર છે, માટે આજે અણી વખતે કુળનું તેજદાર પાણી બતાવી અન્નદાતાનું પાણી જાળવે એમાં કંઈ નવાઈ જેવું નથી. હીરાની ખાણમાં હીરાજ પાકે છે, અને ફલાણું મોસાળમાં ભાણેજ છે! અને તે વંશની સુશીલ માતાની કુંખમાં લોટેલ છે જેથી ધણુના કામમાં કદિ પાછી પાની નહીજ કરો. તેમ તમે સ્વામીભક્ત નિમકહલાલ બે શીપનું મોતી છે જેથી આજે તમારા વગર અહિંયાં ધણને પડેલા કામ માટે કોણ શિર સાટે યુદ્ધ કરે તેમ છે?” ઈત્યાદિ ઈત્યાદિ બિરૂદ વચન બેલી વીરોને સતેજ કર્યા કે તુરત તેઓ વાવેશમાં આવી મનોહર સુગધીવત ચંદન રસ વડે પોતાનાં શરીર સુશોભિત કરવા લાગ્યા. કેસરનાં તિલક ત્રિપુંડ તાણી વિજય મેળવ્યા વગર પાછા ન ફરે તે સંબંધી કેશરી કરી અવશ્ય જીત મેળવવી, અગર સમરાંગણમાં દેહને પરિત્યાગ કર એવા દઢ નિશ્ચયવંત થઈ સ્થિર થયા. માથાના મુગટ-ફેંટા-રેટા વગેરેમાં ચંપાના કુલનાં છેગાં મેલી તથા હાથમાં શ્રેષ્ઠ વીરકંકણ પહેરી યુદ્ધમાં અડગ