________________
૧૮૦
શ્રીપાળ રાજાના રાસ
ખરાબ રૂપ દેખાડવા લાગ્યા કે જોતાજ ચિત્ત ફાટી જાય; તાપણું કુંવરને વહાલી થઇ રહેલી કુંવરી તે વારવાર કુવરની પેઠેજ પ્રેમપરીક્ષા જોવા લાગી અને વારવાર રૂપ પલટવાની રીતિ નિગાહમાં લઈ આશ્ચય સહ વિચારવા લાગી કે “અહા માજીગરની ખાજી (ગાડિયાવિદ્યા-મદારીના ખેલ)ની જેમ કાઇને ખબર પડતી નથી તેમ, તથા ઘેાડાના પેટમાં ઢાડતી વખત થતા વ્રુત શબ્દ કયાં (કચે ઠેકાણે) થાય છે તેની જેમ કોઈને ખબર પડતી નથી, તેમ આ કુંવરજીના ચરિત્રની પણ કોઈને ખખર ગમ પડતી નથી. અથવા તા બાજીગરની રમત અને ઘેાડાના પેટમાં થતા ખ્રુત જ્જ જોતજોતામાં અધ પડી જનાર હાય છે, તેવી જ રીતે આ કુંવરજીએ વામનરૂપ યું છે, તે પણ થાડીજ વેળામાં બંધ પડી જનાર છે; કેમકે કામજોગ આ રૂપ છે; પણ કાયમજોગ નથી! એમ છતાં પણ કદી કાયમ માટે હાય, તેપણ જો મારૂ મન એમની સાથે વરવા રાજી તેા “ મન રાજી હાય તેા કાજી શું કરે ?” એ કહેવત મુજબ બીજાએ શું કરનાર છે ? ! બસ મારે તેા આ જી દેંગી પૂર્ણ થતાં લગી આ કુંવરજીની સાથેજ સત્ય પ્રેમ રહેશે ! ” એમ નિશ્ચય કરી વ્યવહારને માન દેવા રાજકુંવરી બેઠેલા રાજાઓની લાઇનભણી ચાલી એટલે બધા રાજાઓના ઇતિહાસની માહિતી ધરાવનાર દાસી કુંવરીની સાથેની સાથેજ બધાએની ઓળખ આપતી ચાલવા લાગી, એટલે કે તે દાસી એક પછી એક રાજાની રિહાસત, રૂપ, ગુણ, વય, દેશ વગેરેનું વિશેષ ખુષી સાથે વર્ણન કરી કુંવરીનુ મન લલચાવવા હીલચાલ કરતી હતી; પરંતુ કુવરી તે એક પછી એક રાજાના રૂપ, ગુણુ, વય વગેરેમાં દોષ દેખાડતી દેખાડતી આગળ વધતી ચાલી-મતલખ કે એણીની કોઇ તરફ પ્રેમનજર હતીજ નહી. જેથી કાઈ રાજાનું રૂપ, તથા અવસ્થા કે દેશ વગેરે કશું પણ સારૂ લાગતું જ ન હતું. તેતેા ઉલટી તેની બાબતાનેજ વખાડી કહાડતી હતી. આથી જ્યારે દાસી જે જે રાજાઓનાં વખાણ કરતી ત્યારે તે તે તે રાજાઆનાં મેઢાં તેજવંત જણાતાં હતાં, પણ જ્યારે દાસીના વખાણ કરી રહ્યા પછી કુંવરી તે દાસીના કથનમાત્રને વખાડીને દોષત્રંત દાખવતી હતી ત્યારે તે તે રાજાઓનાં મેઢાં નિસ્તેજ ઝાંખાં થઇ જતાં હતાં, ( કેમકે આશા નવું જીવન આપનારી અને નિરાશા જીવનને જોખમ લગાડનારી હોય છે એટલે એમ થાય એ સ્વભાવિકજ નિયમ છે.) આમ હાવાથી તે દાસી યશગુણાનું વર્ણન કરતાં થાકી ગઈ, કારણ કે હજારા રાજકુમાર પૈકી એકે પણ જ્યારે પસંદ ન પડયે ત્યારે પછી દાસી પણ નિરાશાને ભેટતાં ભેટતાં ચુપકી પડે તેમાં નવાઈ શી ? મનેાહારિણી રાજકુવરી તેા શ્રીપાળકુંવર કે જે કૂબડાના રૂપમાં હતા છતાં તેમનાજ તરફ ટક લગાવીને વાર