________________
ખડ ત્રીજે
૧૩૧
આશાએ ફ્ળી છે.. જ્યારે તમારા મુખરૂપી ચંદ્રમા જોવામાં આવે છે ત્યારે અમે સર્વસુખ મળ્યા માનિયે છીએ, માટે પરમાત્મા પ્રત્યે પ્રાર્થના કરીએ છીએ; કે તમારી કાઈ નબળી વાત અમને દેખવી ન પડશે. ” વગેરે વગેરે કપટભરી વાતા કરવા લાગ્યા, છતાં પણ નિભી કુવર તેા તે બધુ મેલવું સાચુ કરીનેજ માનતા હતા, કેમકે દુનની ગતિ રીતિ સજ્જનના કળવામાં આવી શકતીજ નથી. જેના મનમાં કપટ હાય તે કપટ તણી ગતિ જાણે ’
ઉપર પ્રમાણે ખેલી શેઠે કુંવરને કૃત્રિમ પ્રેમથી લુબ્ધ કરી લીધેા અને તે પછી વહાણુની કીનેરી ઉપર એક માંચડા ( જલદિથી કપાઇ જાય તેવાં ) દોરડાંનાં આધાર વડે ખાંધ્યા અને ત્યાં બેસીને એક વખત કુંવર પ્રત્યે શેઠ કહેવા લાગ્યા– સાહેબ ! એક અજમ આશ્ચર્ય છે કે મગરમત્સ્ય તા એક છે અને જુદાં જુદાં તેને આઠ મેાઢાં છે. એવાં રૂપ સ્વરૂપવત તા થયાં પણ નથી ને થશે પણ નહીં, છતાં આવું અપૂર્વ દાતુક કદિ ન જોયેલું મારા જોવામાં આવ્યું છે, માટે જો જોવાની ઈચ્છા હોય તેા જલદીથી અહીં આવા, કેમકે એ આશ્ચર્ય ખતાવવા માટે મારૂં મન ઉત્સાહવાળું થયું છે. પછી વળી વાંક કહાડશે કે એવું હતું ત્યારે મને કેમ કહ્યું નહીં ? એ વાસ્તે ઉત્સાહપૂર્વ કહું છું. ” આ પ્રમાણે શેઠનું કહેવું સાંભળી ભેાળા દિલના કુંવર તા તરત ઉડી ઉભા થઈ તે માંચડા ઉપર ચડી જોવા લાગ્યા કે શેઠ ઝટપટ મનમાં કપટ ધારણુ કરીને માંચડાપરથી ઉતરી ગયા અને ઘણીજ સ્ફુરતીથી બેઉ પાપી મિત્રાએ માંચડાની અગાડીની બેઉ બાજુનાં દોરડાં કાપી નાંખ્યાં (કવિ કહે છે કે જે પાપી જના છે તે આવાં નઠારાં-ઘાતકી કામ કરતાં જરા પણ ડરતા નથી. ”)
અમારાજ
ઉપર
ડાર કાખ્યાથી કુંવર દિરયામાં પડચા ને પડતાંજ નવપદજીનું ધ્યાન ધરવા લાગ્યા, કેમકે એ નવપદમય સિદ્ધચક્રજી પ્રત્યક્ષ પણે સઘળાં સકટા દૂર કરે છે. એથી એમના નામસ્મરણુ પ્રતાપે તુરતજ કુંવર એક મગરમત્સ્યની પીઠ સ્થિરતાપણે સવાર થઇ બેઠા કે વહાણુની પેઠેજ જળપથ પસાર કરી દરિયાને કાંઠે જઇ પહોંચ્યા. તેમજ જળભયનિસ્તારણી ઔષધિના મહીમાવડે જળ અને સિદ્ધચક્રજીના પ્રભાવવડે દેવા સહાયકારી થતાં પાણીમાં ડુબવાના ને સંકટના ડર દૂર થઈ ગયા. વિનયવિજયજી કહે છે કે હું શ્રોતાગણા ! હૈ ભવિજના ! ત્રીજા ખંડની આ પહેલી ઢાળ મનમાં ધારણ કરી સિદ્ધચક્રજીની સહાયતા મેળવવા તત્પર થવારૂપ ધડા લઇ તમા પણુ ભવસાગરથી પાર ઉતરા. ”
(૧૨–૧૮)
( દોહા-છ ંદ. )
કાંકણુ કાંઠે ઉતર્યાં, પહેાતા એક વનમાંહિ;