Page Text
________________
૧૨૪
શ્રીપાળ રાજાને રાસ ઉંઘ અને વિકથા (વાતના ગપ્પાં) તજી દઈને ધ્યાનપૂર્વક જે કહું છું તે સાંભળજે.”
(૨૩) ધવળશેઠ ઝૂરે ઘણું, દેખી કુંવરની ઋદ્ધ; એકલડો આવ્યો હતો, હૈ હૈ દેવ શું કીધ ! વાહણ અઢીસું માહરાં, લીધાં શિરમાં દેઈ; જેઉ ઘર કિમ જાયશે, ઋદ્ધિ એવડી લેઈ: એક જીવ છે એહને, નાખું જલધિ મઝાર, પછી સયળ એ માહરૂ, રમણિ ઋદ્ધિ પરિવાર. દેખી ન શકે પારકી, ઋદ્ધિ હિરો જસ ખાર; સાયર થાએ દુબળા, ગાજતે જળધાર. વરષાળે વનરાઈ જે. સહુ નવપલ્લવ થાય; - જાય જવાસાનું કિસ્યું, જે ઊભો સૂકાય.
જે કિરતારે વડા કિયા, તે શું કહી રી; દાંત પડયા ગિરિ પાડતાં, કુંજર પાડે ચીસ.
અર્થ:-શ્રીપાળ કુંવરની અદ્ધિ જોઈ જોઈને ધવળશેઠ બહુજ ઝરવા લાગ્યો હતો કે “૧ હાય! હાય ! આ એકલો આવ્યો હતો, છતાં આ બધું હે દેવ!તે શું કરી દીધું? મતલબ એ કે-કાંકરાને મેરૂ બનાવી નાખ્યો ! મારાં અઢીસે વહાણ પણ હેજમાં એણે મારા માથામાં દઈને લઈ લીધાં છે, પરંતુ હું જોઉ કે હવે આ બધી દ્ધિ લઈને કે કુશળખેમેં ઘેર જાય છે ! એ એક જીવ છે, તેને હું દરિયામાં નાંખી દઉં એટલે પછી એ સ્ત્રીઓ, એ ત્રાદ્ધિ અને એ પરિવાર વગેરે જે છે તે બધું મારૂંજ છે.” વગેરે વગેરે દુષ્ટ અધ્યવસાયના વિચાર કરવામાં તદાકાર થઈ ગયે. (કવિ કહે છે કે દુષ્ટોની રીતિજ છે કે જે ખારવાળા–ષી હદયના દુષણો હોય છે તે પરાઈ ઋદ્ધિ જોઈ જોઈને) જેમ વર્ષાદ ગાજવાથી દરિયે દુર્બળ થાય છે (હોય તેના કરતાં પાણી નીચું ઉતરી જાય છે)તેમ અદેખાઈને લીધે સૂકાતે દુર્બળ થતો જાય છે. વળી વર્ષાકાળમાં બધી વનસ્પતિ નવપદ્વવ થઈ શોભાવંત થાય છે, એટલે બધી વનસ્પતિઓની ઉન્નતિ થયેલી જોઈ છેષી જવાસો ઊભે સૂકાઈ જાય છે; (કહે કે એમાં જવાસાના બાપની શી મૂડી જતી રહે છે? કશી નહીં. માત્ર અદેખાઈના પ્રભાવથી જ એવા હાલ થાય છે ! સારાંશ એ કે
૧ આ સંબંધ એજ સૂચવે છે કે-અદેખાઈ કરનારા પારકાનું કદી ભલું ચાહતા જ નથી. તેમ જ જીવનનું મુકશાન ખમીને પણ રને હરક્ત કરવા પડ્યા રહે છે..
| SR No. | 006082 |
| Book Title | Shripal Rajano Ras |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Ratanchand Vora |
| Publisher | Bhogilal Ratanchand Vora |
| Publication Year | |
| Total Pages | 468 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |