________________
શ્રીપાળ રાજાને રાસ
(દોહા-છંદ) દાણ વળાવી વસ્તુનાં, ભરી અનેક વખાર; વ્યાપારી વ્યાપારના, ઉદ્યમ કરે અપાર, લાલ કિનાયત જરકસિ, ચંદરવા ચોસાળ; ઉંચા તંબુ તાણિયા, પચરંગ પટશાળ. સેવનપટ મંડપ તળે, યણ હિંડોળ ખાટ; તિહાં બેઠા કુંવર જુએ, રસભર નવરસ નાટ. ધવળશેઠ આવી કહે; વસ્તુ મૂલ્ય બહુ આજ; તે વેચા કાં નહીં, ભર્યા અઢીસો જહાજ, કુંવર પભણે શેઠને, ઘડો વસ્તુ દામ; અવર વસ્તુ વિણ વળી, કરે અમારું કામ. ૫ કામ ભળાવ્યું અમ ભલે, હરખે દુષ્ટ કિરાડ આરત ધ્યાને જિમ પડ, પામી દૂઘ બિલાડ.
અર્થ –બંદર ઉપર વહાણ અંદરની બધી વસ્તુઓ ઉતારી જકાતી માલનું હાંસલ ચુકવી તે માલની અનેક વખારે ભરી વ્યાપારીઓ વ્યાપાર ખેડવા સંબંધી અનેક યુકિત પ્રયુકિત સાથે વ્યાપાર ખિલવવાના ઉદ્યમ કરવા લાગ્યા. અને શ્રીપાળ કુંવરે તે સમુદ્રના કિનારા ઉપર તુરત પંચરંગી રેશમી કપડાના બનાવેલ ઊંચા તંબૂ તાણું બંધાવ્યા, તથા તેમાં જરકસી બૂટાદાર લાલ કિનખાપના ખંડા ચંકૂવા પણ બંધાવી દીધા. અને તે જરીઆની મંડપની અંદર રત્નજડિત હીંચોળાખાટ પણ બંધાવી તેમાં બિરાજી શ્રીપાળ કુંવર રસ મરિત નવરસમય ભજવાતાં નાટક જેવા લાગ્યા. એવામાં ધવળશેઠ આવીને કહેવા લાગ્ય-“અત્યારે વસ્તુનું મૂલ તેજ છે, માટે નાણાં સારાં હાથ લાગવાને લાગે છે. છતાં સંગ્રહેલે માલ શા માટે વેચાવતા નથી? અઢીસે વહાણ તો કરિયાણાથી ભરેલાં છે, તોપણ દયાન નથી દેતા?” કુંવરે કહ્યું, “શેઠજી! જે વસ્તુ ભરેલી છે તે વેચી દામ ઘડી , અને. ખરીદવાં લાયક હોય તે સુખેથી મરજી મુજબ ખરીદે, જેથી સારો ફાયદો –નફે હાથ લાગે, માટે એટલું અમારું કામ આપજ કરે.” આ પ્રમાણે શેઠને કુંવરે કામ ભળાવેલું જાણી, રાની ભીલ સરખા પાપી મનને વાણિયે બોલ્યો “આપે મને ભલે કામ બતાવ્યું, હું તે ઘણું ખુશીથી બજાવીશ. . અપનું કામ કરવું એ તેં કપૂરનું વિતરું છે.” વગેરેબેલી માલ વેચત
