________________
૯૪
શ્રીપાળ રાજાનો રાસ થતા સુખાનુભવ લીધે, તે બધાં ફળ પુણ્યનાં છે, માટે તમે સર્વ પણ પુણ્ય ઉપાર્જન કરે છે જેથી સદેવ સુખી થાઓ. (૨૮-૩૩).
(દેહા-છંદ) મહાકાળ શ્રીપાળનું, દેખી ભુજબળ તેજ, ચિત ચમક્યો ઇમ વીનવે, હિયડે આણી હે જ. મુજ મંદિર પાવન કરે, મહેર કરી મહારાજ, પ્રગટયાં પૂરવ ભવ તણાં, પુણ્ય અમારાં આજ. તુમ સરિખા સુપુરિષ તણાં, અમ દરસન દુર્લભ; જિમ મધરના લેકને, સુરતરૂ કુસુમ સુરંભ. ૩
અર્થ-મહાકાળ રાજ શ્રી પાળકુંવરનું તેજ અને તેની ભૂજાઓનું બળ જોઈ ચિત્તની અંદર ચમત્કાર પામી હૈયામાં હેત લાવી, આ પ્રમાણે વીનવવા લાગ્યું, “મહારાજ! મહેરબાની કરીને મારો મહેલ પાવન કરે. (કે જેથી અમો પણ ભકિત કરી પાવન થઈએ.) અમને એમ સમજાય છે કે-આપનાં દર્શન થયાં છે, તે અમારાં પૂર્વનાં કરેલાં પુણ્યને જ આજે ઉદય આવેલ છે. જેમ મારવાડના લોકોને સુરતરુ રૂપ આંબાના ફૂલની સુગંધ મળવી મહા મુશ્કેલ હોય છે, તેમ અમ જેવાને આપસરખા કલ્પવૃક્ષ રૂપ સતપુરુષોના દર્શનારૂપ સુગંધ મળવી મહા મુશ્કેલ હોય છે. ૧-૩
વળાવા વિણ એકલો. ચાલી ન શકે દીન; ધવળશેઠ તવ વીનવે, ઘણી પરે થઈ આધીન. ૪ પ્રભુ તુમને વછે સહુ, દેખી પુણ્ય પદૂર; પણ વિલંબ થાએ ઘણે, રતન દીપ છે દૂર. ૫
અર્થ –આ પ્રમાણે મહાકાળ રાજાની વિનતી સાંભળી કુંવરે માન્ય રાખી. એ જોઈ સ્વાથી ધવળશેઠ કુંવરને આધીન બની વિનવવા લાગે
1 સુરતને અર્થ કલ્પવૃક્ષ કહી મારવાડના લોકોને તેના પુષ્પની ખુશબ મળવી મુશ્કેલ છે, એવો અર્થ કરતા મેટો સવાલ ખડો થાય છે, કે શું મારવાડના લેકે સિવાય બીજા દેશના લોકોને કલ્પવૃક્ષના પુષ્પની સુગંધી મળવી સહેલી છે? કલ્પવૃક્ષ પૃથ્વી પર છે જ કયાં ? તે તે દેવલોકમાં જ છે, છતાં એકલા મારવાડને ઉદ્દેશી કહેવું એ વ્યાજબી જ નથી. દૃષ્ટાંત સર્વ દેશી છે કે એક દેશી, તથા તેને કેટલે પ્રદેશ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય છે, અને કયો મતલબ શ્રોતાના મનમાં અસર કરે તેવો છે; એ વકતાએ ખાસ ધ્યાનમાં રાખો અર્થ કરવો જોઈએ. માટે ઉપરના અર્થને જ સુઝ વિદ્વાને માન આપશે. ભા. ક.