________________
ખંડ ખીન્ને
“પ્રભુ ! જેમ વાળાવા વગર ગરીમ–કાયર મનુષ્ય મામાં એકલા ન ચાલી શકે, તેમ આપના સાથ વિના હું દીન પણ પથ પસાર કરી શકતા નથી, માટે આપ શહેરમાં જવાનું મેાકૂફ઼ રાખા. આપને મહાન પુણ્યવાન દેખીને સવજના આપની વાંછના કરે છે, પણ આપણને ઘણી ઢીલ થાય છે અને રત્નદ્વીપ તે હજી બહુ દૂર છે, માટે તુરત રવાના થવાની જ જરૂર છે.”
(૪–૫)
કુંવર કહે નરરાયનું દાખિણુ કિમ છંડાય ? તિણે નયરી જોવા ભણી કુંવર કીયા પસાય, હાટ સજ્યાં હીરાગળ, ઘર ઘર તારણ માળ; ચહુટે સુહુરે ચાકમાં, નાટક ગીત રસાળ. ફૂલ બિછાયાં ફૂટરા, પંથ કરી છટકાવ; ગજ તુર'ગ શણગારિયા, સાવન રૂપે... સાવ.
.
અર્થ:—શેઠના ખેલવાને મતલબ ધ્યાનમાં લઇ કુંવરે કહ્યું—“તમારું કહેવુ. ચાગ્ય છે, પણ રાજેદ્રની ૧ દાક્ષિણ્યતા કેમ છેડાય ? તેનેા જરા વિચાર કરી જુએ. જવાની જરૂર જ છે.” એમ ખેાલી નગરી જોવા જવાના નિશ્ર્ચય જાહેર કરી કુવરે નરેદ્ર તરફ કૃપાયુકત સ્નેહનજર જણાવી એથી મહાકાળ રાજાએ તાકીદના હૂકમ ફેરવી શહેર શણુગારાયું, એટલે કે હીરાગળ-રેશમી ને કસમી વસ્રોની મિછાયત કરી તારણેાથી દુકાને શણગારી, ઘરે ઘરે તારણમાળ બંધાવી, ચાટે ચાટે ને ચેાકેાની અંદર રસ્તા સાફ કરાવી, સુગધી જળ છંટાવી, તે ઉપર રૂપાળાં સુગંધી પુષ્પા પથરાવી; રસીલાં નાટક ને ગીતે શરૂ કરાવ્યાં. હાથી ઘેાડાઓને તદ્ન સાના ને રૂપાના સાજથી શણગારાવી સામૈયા માટે તૈયાર તે પછી ખખ્ખરરાયે કુંવરને હાથીના હોદ્દામાં બેસાર્યા.
રખાવ્યા, અને ( ૬-૮ )
( ઢાળ પાંચમી-રાગ સિધુડા ચિત્રોડા રાજારે–એ રાહ.) વીનતી અવધારેરે, પુરમાંહે પધારેરે, મહેાત વધારે મખ્ખર રાયતુ રે; કુંવર વડભાગીરે દેખી સેાભાગીરે, જોવા રઢ લાગી પગ પગ લાક નેરે.
૧ આ વાકય એજ ખેાધ આપે છે કે માનવતા મનુષ્યની દાક્ષિણ્યતા જાળવવી જ જોઇએ—તેનું માન જાળવવું એજ ભૂષણ છે.
