________________
અધ્યાત્મ ગીતા
ગાથા-૪૪ (૧) આ આત્મા આત્મધર્મથી – આત્માના ગુણોના આસ્વાદનથી જેમ યુક્ત છે.તેમ પરભાવથી - પરપદાર્થોના સુખથી વિમુખદશાવાળો અર્થાત્ તેના તરફથી ઉદાસીન પણ છે. આમ અસ્તિ અને નાસ્તિ એમ ઉભયભાવવાળો સાદુવાદ ધર્મથી યુક્ત એવો આ જીવ છે. તથા એવી આત્મસત્તાની રૂચિવાળો આ આત્મા બને છે.
- મારો આત્મા દ્રવ્યથી અનાદિ-અનંત છે. પર્યાયથી પ્રતિક્ષણે પળટાવાવાળો છે. સત્તાથી અનંતગુણોનો સ્વામી છે. આવિર્ભાવથી લાયોપશમિક અને ક્ષાયિકભાવવાળો છે. તથા સદાકાળ જ્ઞાનસંજ્ઞા વાળો છે છતાં પ્રતિક્ષણે ઉપયોગથી પલટાવા વાળો છે આમ અનેકરીતે સ્યાદ્વાદયુક્ત આત્મસત્તા છે. આમ આ જીવને યથાર્થ રૂચિ પ્રગટે છે મિથ્યાભાવ એકાન્તભાવ દૂર ચાલ્યો છે. - તથા જ્ઞાની મહાત્માઓના સતત સંપર્કથી તથા જ્ઞાનીઓના બનાવેલા સાહિત્યના વાંચન-શ્રવણ અને મનનથી દષ્ટિ ઉઘડતી જાય છે. યથાર્થ ભાન થતું જાય છે. સાચો માર્ગ સાંપડતો જાય છે અને અનાદિની વળગેલ મોહમાયા વિખરાતી જાય છે. આમ આત્મધર્મનું ભાન થયે છતે નિર્મળ મોહદશા વિનાનું યથાર્થ તત્ત્વજ્ઞાન પ્રગટ-પ્રાપ્ત થાય છે.
સાચી દિશાની રૂચિ, સાચી દિશાનું ભાન વૃદ્ધિ પામતાં અધ્યાત્મદશામાં અને વૈરાગ્યના રંગોમાં રમતો આ જીવ સાંસારિક સર્વભાવોથી પર બનીને આત્મગુણોમાં જ રમણતા કરવા સ્વરૂપ ચારિત્રગુણમય બને છે. આત્મગુણોમાં રમણતા કરવા સ્વરૂપ ચારિત્રવાળો બને છે. બાહ્યભાવો, પારકી પંચાત, પરપદાર્થના રૂપરંગમાં મોહાન્યપણું ઇત્યાદિનો આ જીવ ત્યાગી બને છે.
ઉપરના ગુણો આવવાથી સાંસારિક કોઈ પણ વાતમાં જોડાવું પડે તે પણ તે જીવને ઝેર જેવું લાગે છે તેથી જ સતત મૌનવ્રતવાળો અને ધ્યાનદશામાં જે લયલીન બને છે.
