________________
૪૨
પ.પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ વિરચિત સ્પષ્ટ સમજાઈ જાય છે અને આવા પ્રકારની સાચી સમજ આવવાથી પોતાનું જ સ્વરૂપ છે અનંત અનંત ગુણાત્મક જે સ્વરૂપ છે. તેને જ પ્રગટ કરવામાં, તેને જ મેળવવામાં પોતાની તમામ બુદ્ધિ કામે લગાડે છે.
પોતાની બુદ્ધિને અલ્પમાત્રાએ પણ પરભાવદશામાં પૌલિક સુખના અનુભવમાં આ જીવ જોડતો નથી. તે જીવને ચક્રવર્તી જેવું રાજય પણ મોટુ બંધન જ દેખાય છે. તેના કારણે બુદ્ધિને ભોગદશામાંથી ઉઠાવીને યોગદશામાં ઘાલે છે એટલે કે યોગદશામાં વાળે છે.
બુદ્ધિનું ચલણ બદલાવાથી પોતાના આત્મામાં જ અનંત અનંત ગુણોનો ખજાનો (ગુણોનો ભંડાર) ભરપૂર ભરેલો છે. આમ અનંત ગુણોની સત્તા છે આવું શાસ્ત્રોમાં જે કહેલું છે તે સ્પષ્ટપણે આ જીવ નિહાળે છે અર્થાત્ શાસ્ત્રોના આધારથી દેખે છે. સમજાય છે. એટલે મનને તે પ્રગટ કરવા તરફ વાળે છે અને સંસારીભાવોનો મોહ તોડી નાખે છે. ધીરે ધીરે આત્મદશા પલટાય છે.
પોતાના આત્મામાં જ શુદ્ધ સ્યાદ્વાદભાવવાળી જે દશા છે તેને બરાબર સંભાળે છે. આ આત્મા અતિ પણ છે. નાસ્તિ પણ છે. સ્વસ્વરૂપે અસ્તિ છે. પરસ્વરૂપે નાસ્તિ છે તથા પોતાના ગુણોથી અને પોતાના પર્યાયોથી કથંચિત્ ભિન્ન પણ છે. અને કથંચિત્ અભિન્ન પણ છે. તથા કેટલાક ભાવો વાચ્ય છે અને કેટલાક ભાવો અવાઓ છે તથા આ આત્મા દ્રવ્યથી નિત્ય છે. પર્યાયથી અનિત્ય પણ છે. આમ સ્યાદ્વાદભાવ વાળી મારી સત્તા છે. હું એકાન્ત નિત્ય પણ નથી. તથા એકાન્ત અનિત્ય પણ નથી. આવા પ્રકારની આ આત્માની શુદ્ધ જે સત્તા છે તે બરાબર સમજાય છે અને સ્મૃતિગોચર થાય છે.
આવું સુંદર અને શુદ્ધ સ્વરૂપ સમજાયા પછી આ આત્મા આડાઅવળા માર્ગે જતો નથી અને જે દ્રવ્ય પોતાનાં નથી, પોતાના સ્વરૂપને આપનારાં નથી પણ પોતાના સ્વરૂપનો વિધ્વંસ કરનારાં છે.
