________________
૧૨
પ.પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ વિરચિત તથા વર્તમાનકાળની પરિણતિસ્વરૂપ જ આ જીવ છે. જયારે જુઓ ત્યારે નવી નવી વસ્તુને ગ્રહણકરવાના (જાણવાના) સ્વભાવમાં જ વર્તનારો આ પદાર્થ છે. વર્તમાનકાળના એક ક્ષણના સ્વરૂપવાળો જ આ આત્મા છે. બદલાતા પરિણામવાળો જ આ જીવ પદાર્થ છે.
તથા શબ્દનયથી વિચારીએ તો પોતાનામાં અનંત અનંત ગુણોની સત્તા રહેલી છે તે ગુણોમાં જ વર્તવું એ જ મારો ધર્મ છે એ જ મારો સ્વભાવ છે આવી ઇચ્છા રાખતો આ જીવ નામનો પદાર્થ છે. તથા વળી આ આત્મા સુવર્ણની જેમ અત્યન્ત શુદ્ધ દ્રવ્ય છે વર્ણ-ગંધ-રસ અને સ્પર્શ વિનાનું અરૂપીદ્રવ્ય છે. - તથા ચેતનાગુણમય આ દ્રવ્ય છે. તથા સમયે સમયે નવા નવા કર્મોને ગ્રહણ ન કરતો શુદ્ધ અખંડ દ્રવ્ય છે. જોકે આ સંસારી જીવ સમયે સમયે કર્મ બાંધે છે તો પણ જીવમાં ભળેલી મોહદશાની મલીનતા કર્મ બંધાવે છે. મૂળભૂત શુદ્ધ જીવદ્રવ્ય કર્મ ન બાંધવાના સ્વભાવવાળું છે. જેમ સિદ્ધના જીવો ક્યારેય પણ કર્મ બાંધતા નથી જ. માટે શબ્દનયથી આ જીવ કર્મનો અબંધક જ છે.) || ૮ ||
इणि परे शुद्ध सिद्धात्मरूपी, मुक्त परशक्ति व्यक्त अरूपी । समकिती देशयति सर्वविरति, धरे साध्यरूपे सदा तत्त्वप्रीति ॥ ९ ॥
ગાથાર્થ - આ પ્રમાણે આ આત્મા શુદ્ધાત્મા છે તથા સિદ્ધાત્મા છે. આવા સ્વરૂપવાળો આ આત્મા છે. પર પદાર્થોની શક્તિથી મુકાયેલું આ દ્રવ્ય છે. સ્પષ્ટપણે અરૂપી દ્રવ્ય સ્વરૂપ આ આત્મા છે. સમ્યક્ત્વગુણ, દેશવિરતિગુણ અને સર્વવિરતિગુણને ધારણ કરવાવાળો આ જીવ નામનો પદાર્થ છે અને સદાકાળ તત્ત્વની પ્રીતિને જ સાધનારો છે.(ક્યારેય વિભાવદશામાં ન જનારો આ આત્મા છે.) II & II
