________________
પ.પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ વિરચિત
પરિણતિવાળો પણ આ જ આત્મા છે. તથા ગ્રાહકતા, રક્ષકતા, વ્યાપકતા ઇત્યાદિ અનેક ધર્મસમૂહનો ધારક પણ આ જ આત્મા છે. તથા દાન, લાભ, ભોગ, ઉપભોગ, તથા બળ (વીર્ય) એમ પાંચે ગુણોના યૂહવાળો આ આત્મા છે. || ૪ ||
વિવેચન - આપણા સર્વનો પણ આત્મા કેવો છે તે વાત જ્ઞાની પુરુષો સમજાવે છે કે :
(૧) આ આત્મા સંસારમાં રહેલા સર્વ દ્રવ્યોના સર્વભાવોનો જાણકાર છે. અર્થાત્ અનંત અનંત દ્રવ્યો છે. તેના અનંત અનંત ગુણો છે. તથા સર્વે પણ દ્રવ્યોના અનંત અનંત પર્યાયો છે. તે સર્વે પણ ભાવોનો આ આત્મા જ્ઞાતા છે. પરિપૂર્ણ જ્ઞાનવાળો છે. સત્તાથી સર્વજ્ઞ છે.
(૨) પાસ પદ્ધ - આ આત્મા સર્વ ભાવોનો સાક્ષાત્કાર કરનાર છે. અર્થાત્ સર્વ ભાવોને સાક્ષાત દેખનાર પણ છે. સત્તાથી અનંત, એવા કેવળ દર્શન ગુણવાળો છે.
(૩) રાતા - ર્તા - મોml - આ આત્મા ઉપર સમજાવ્યું તેમ સર્વભાવોનો જ્ઞાતા પણ છે. સ્વસ્વરૂપનો કર્તા પણ છે તથા સ્વસ્વરૂપનો ભોક્તા પણ છે. શુદ્ધ - બુદ્ધ થયેલો આત્મા અનંતકાળ સુધી સ્વસ્વરૂપનો જ ભોગી છે. મુક્તિગત આત્મા સ્વસ્વરૂપનો કર્તા અને ભોક્તા છે.
(૪) જો પરિપતિ - પોતાના આત્મસ્વરૂપમાં જ રમણતા કરવાના પરિણામનું ઘર છે. અર્થાત્ શુદ્ધ-બુદ્ધ એવો આ આત્મા પોતાના સ્વરૂપમાં જ રમણતા કરવાના પરિણામ વાળો છે. ક્યારેય વિભાવદશામાં જતો નથી. આ આત્મા મૂળ સ્વરૂપે આવો જ છે.
(૬) પ્રહ રક્ષ - વ્યાપા - થાર - થર્નસમૂદ :આત્માના ક્ષાયિકભાવના પોતાના જ અનંત અનંત જે ગુણો છે. તે ગુણોનું ગ્રાહકપણું તે ગુણોનું રક્ષકપણું તે ગુણોમાં જ વ્યાપ્ત થઈને
