________________
અને આ સમગ્ર દેશ્યની મઝા એ છે કે મારામાં જ, એટલે કે હું-રૂપી “અખંડસુખ-સમુદ્રમાં જ, આવી બધી લીલાઓ, - જગતની ઉત્પત્તિ-સ્થિતિ-વિલયની, - સતત ચાલી રહી હોવા છતાં, અગાઉની જેમ, અત્યારે પણ હું તટસ્થ” જ છું !
મારાંમાં જ આવું બધું સતત ચાલી રહ્યું હોવા છતાં, હું પોતે તો એનાથી સંપૂર્ણરીતે અલિપ્ત જ છું! “અંદર હોવા છતાં, જાણે બહાર” હોઉં, એવા સાક્ષીભાવે, જગતની ઉત્પત્તિ-સ્થિતિ-વિલીનતાની સતત ચાલી રહેલી આવી “ક્રિીડાનું દર્શન કરવાનો આવો અભૂતપૂર્વ લ્હાવો (Privilege) આજે હું માણી રહ્યો છું !”
એમ લાગે છે કે ભગવત્પાદ આચાર્યશ્રીએ પોતાની “સ્વાત્મનિરૂપણ'-નામક કૃતિમાંનો આ શ્લોક જ, અહીં, શિષ્યનાં મુખમાં મૂકી દીધો છે :
मयि सुखबोधपयोधौ महति ब्रह्माण्डबुबुत्सहस्रम् ।
मायामयेन महता भूत्वा भूत्वा मुहुस्तिरोधत्ते ॥ (“સુખસ્વરૂપ જ્ઞાનના મહા-ક્ષીરસાગર એવા મારામાં, માયાના પવન વડે, જગત-રૂપી હજારો બુબુદો, ફરી-ફરીને ઊછળ્યાં કરે છે અને શમ્યાં કરે છે !”)
* શ્લોકનો છંદ : અનુષુપ (૪૯૭).
૪૯૮
. स्थूलादिभावा मयि कल्पिता भ्रमा
-વારપિતા નુ પુરન નોવૈ | काले यथा कल्पकवत्सराय
-નર્વાયો નિર્ણયનેનિર્વિવા ૪૨૮ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ:
શૂલાદિભાવા નથિ કલ્પિતા ભ્રમ
-દારોપિતા નુ ફુરણન લોકેઃ | કાલે યથા કલ્પકવત્સરાય
-નર્વાદયો નિષ્કલનિર્વિકલ્પ ૪૯૮ શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય : ___ यथा (निष्कलनिर्बिकल्पे) काले कल्पक-वत्सर-अयन-ऋत्वादयः आरोपिताः, (तथा) निष्कलनिर्विकल्पे मयि लोकैः भ्रमात् स्फुरणेन स्थूलादिभावाः
| વિવેકચૂડામણિ | ૯૮૭