________________
૪૮૩ वाचा वक्तुमशक्यमेव मनसा मन्तुं न वा शक्यते
. स्वाऽऽनन्दामृतपूरपूरितपरब्रह्माम्बुधेवैभवम् । अम्भोराशिविशीर्णवार्षिकशिलाभावं भजन्मे मनः
यस्यांशांशलवे विलीनमधुनाऽऽनन्दात्मना निवृतम् ॥४८३॥ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ : વાચા વકતુમશયમેવ મનસા મનું ન વા શકયતે
સ્વાગડનન્દામૃતપૂરપૂરિતપરબ્રહ્માબુધેર્વેભવમ્ અંભોરાશિવિશીર્ણવાર્ષિકશિલાભાવે ભજન્મ મનઃ
યસ્યાંશાંશલવે વિલીન મધુનાડડનન્દાત્મના નિવૃતમ્ I૪૮૩ શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય
સ્વ-ગાનન્દ-અમૃત-પૂર-તિ-બ્રહ્મ-સંવુ વૈશવ વાવા વધું અશક્ય एव अस्ति, मनसा मन्तुं वा न शक्यते; अंभोराशि-विशीर्ण-वार्षिकशिलाभावं भजत् मे मनः यस्य अंशांशलवे विलीनं (सत्) आनन्दात्मना निवृतं (તિ) ૪૮રૂા શબ્દાર્થ :
શ્લોકમાં બે સ્વતંત્ર વાક્યો આ પ્રમાણે છે :
(૧) વૈભવં વાવા વડું મશર્ય પર્વ (મતિ) | વૈભવ એટલે સમૃદ્ધિ, ભવ્યતા, મહત્તા, ઉચ્ચતાં, Magnificence, splendour, Grandeur, Richness, Wealth; વાવા વઝુમ - વાણીથી વર્ણવવું, વ્યક્ત કરવું, ઉચ્ચારવું. એ જ વૈભવને મનસા મતું વા વીતે / મનથી મનન કરવું, વિચારવું, પણ અશક્ય જ છે. આ વૈભવ કોનો છે? નવુ એટલે સાગરનો. કયો સાગર? પરબ્રહ-રૂપી સાગર: આ સાગર કેવો છે? સ્વ-માનન્દ-અમૃત-પૂર-પૂરત પોતાના જ આનંદરૂપી અમૃતનાં પૂરથી પૂરિત.
(૨) મનઃ ગધુના માનદ્રાત્મના નિવૃત (તિ) . નિવૃત એટલે શાંતિને પ્રાપ્ત થયું છે, શાંત-પ્રશાંત બની ગયું છે. અધુના એટલે અત્યારે, હવે, હમણાં. ક્યાં સ્વરૂપે મન શાંતિ પામ્યું છે ? - કાનન્ધાત્મના | આનંદસ્વરૂપે. આ મન કેવું
વિવેકચૂડામણિ | ૯૫૭
