________________
૫૦૮ कर्ताऽपि वा कारयिताऽपि नाऽहं
મોપિ વા મોયિતા નામ द्रष्टाऽपि वा दर्शयिताऽपि नाऽहं
સોડ૬ સ્વયંભ્યોતિરનીવાત્મા પ૦૮ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ :
કર્તાડપિ વા કારયિતાડપિ નાડયું ,
ભોક્તાડપિ વા ભોજયિતાડપિ નાડહમ્ | દાડપિ વા દર્શયિતાડપિ નાડતું
સોડહં સ્વયંજ્યોતિરનીદગાત્મા II૫૦૮ શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય :
अहं कर्ता अपि कारयिता अपि वा न (अस्मि); अहं भोक्ता अपि भोजयिता अपि वा न (अस्मि), अहं द्रष्य अपि दर्शयिता अपि वा ન (સ્મિ) | મર્દ (7) અની સ્વયંભ્યોતિઃ સઃ માત્મા (ાવ
મિ) ૫૦૮. શબ્દાર્થ :
શ્લોકની ચારેય પંક્તિઓમાં ચાર સ્વતંત્ર વાક્યો આ પ્રમાણે છે :
(૧) મર્દ ર્તા કપિ રયિતા કપિ વાન (મિ) I ર્તા એટલે કામ કરનાર; યિતા એટલે કામ કરાવનાર, બીજાને કર્તા બનાવનાર : હું કર્તા કે કામ કરાવનાર (બેમાંથી એકેય) નથી.
(ર) મદં મોજું પિ પોયિતા પિ વા (Hિ) | મોજું એટલે ભોગવનાર; મોયિતા એટલે, અન્યને “ભોક્તા' બનાવનાર, ભોગવાવનાર; હું ભોગવનાર કે ભોગવાવનાર (બેમાંથી એકેય) નથી.
(૩) મદં ત્રણ પિ યિતા પ વાન (મિ) I દ્રષ્ય એટલે જોનાર, દેખનાર; યિતા એટલે બીજાને “દષ્ટા” બનાવનાર, દેખાડનાર, બતાવનાર : હું જોનાર કે બતાવનાર (બેમાંથી એકેય) નથી. (૪) મર્દ (7) અનીદ્ સ્વયંતિઃ : (માત્મા પર્વ મિ) .
વિવેકચૂડામણિ / ૧૦૧૧
