________________
२. सवाति ४२९१.
કઈ શિષ્ય પિતાના સદ્દગુરુને શરણે જઈને તેમને સંસારરૂપ બંધમાંથી મોકળા થવાને ઉપાય પૂછે છે એમ કહે છે –
सुखमासीनं ब्राह्मणं ब्रह्मनिष्ठं कश्चिद्ब्रह्मचारी जन्ममरणलक्षणात्संसारानिर्विण्णः । मुमुक्षुविधिवदुपसन्नः प्रपच्छ । भगवन्कथमहं संसारान्मोक्षिष्ये ॥१॥
પ્રસન્નતાપૂર્વક બેઠેલા શ્રેત્રિય [+] બ્રહ્મનિષ્ઠને કઈ બ્રહ્મવિચારમાં તત્પર, જન્મમરણરૂપ લક્ષણવાળા સંસારથી ઉદાસ થયેલે, મેક્ષ મેળવવાની તીવ્ર ઈચ્છાવાળે, [] विधिपूर्व: श२६ थये। [शिष्य ] पूछता यो:-"सावन् ! હું સંસારથી કેવી રીતે મેક્ષ પામીશ? ૧.
શિષ્ય પોતાના પ્રશ્નનું સ્પષ્ટીકરણ કરી દેખાડે છે –
शरीरेंद्रियविषयवेदनावान्जागरिते दुःखमनुभवामि तथा स्वप्ने दुःखमनुभवामीति च पुन: पुन: सुषुप्तिप्रतिपत्त्या विश्र. म्य विश्रम्य किमयमेवं मम स्वभावः किंवाऽन्यस्वभावस्य सतो नैमित्तिक इति । यदि स्वभावो न में मोक्षाशा स्वभावस्थावर्जनीयत्वादथ नैमित्तिको निमित्तपरिहारात्स्यान्मोक्षोपपत्तिः । तं गुरुरुवाच । शृणु वत्स न तवायं स्वभावो नैमित्तिक इत्युक्तः शिष्य उवाच। किं निमित्तं किंवा तस्य निवर्तकं को वा मम स्वभावो यस्मिन्निमित्ते निवतिते