________________
૧૦૯
વિવેકચૂડામણિ
આત્માનું ચિંતન चित्तमूलो विकल्पोऽयं चित्ताभावे न कधन । मतधित्तं समाघेहि प्रत्यापे परात्मनि ॥ ४०८॥
આ ભેદ દેખાય છે, તે ચિત્તને કારણે જ છે. ચિત્ત ન હોય તે કંઈજ નથી; માટે પહેલાં ચિત્તને અંતરાત્મા બ્રામાં સ્થિર કર. . किमपि सततबोधं केवलानन्दरूपं
निरुपममतिवेलं नित्यमुक्तं निरीहम् । निरवधि गगनाभं निष्कलं निर्विकल्पं
हृदि कलयति विद्वान्ब्रह्म पूर्ण समाधौ ॥ ४०९ ॥ વિદ્વાન માણસ નિત્ય જ્ઞાનસ્વરૂપ, કેવળ આનંદરૂપ, ઉપમારહિત, કાળથી પણ નહિ મપાયેલ, સદા મુક્ત, ક્રિયા વગરનું, આકાશની પેઠે સીમા વિનાનું, અવયવરહિત, વિશેષ(ભેદ)રહિત અને પરિપૂર્ણ બ્રહ્મને સમાધિમાં હૃદય વિષે અનુભવે છે.
प्रकृतिविकृतिशून्यं भावनातीतभावं . समरसमसमानं मानसम्बन्धदूरम् । निगमवचनसिद्धं नित्यमस्मत्प्रसिद्ध
* હૃતિ અતિ વિદ્વાઝીંપૂર્ણ સમાધી | ૨૦ ||
પ્રકૃતિના વિકારેથી રહિત, કલ્પનાથી રહિત સ્વભાવવાળા એકરસ, અખંડ, ઉપમારહિત, પ્રમાણેના અવિષય વેદનાં વચનોથી સાબિત થયેલ, નિત્ય અને “હું રૂપે પ્રસિદ્ધ પરિપૂર્ણ બ્રહ્મને વિદ્વાન માણસ સમાધિમાં હદય વિષે અનુભવે છે. अजरममरमस्ताभासवस्तुस्वरूपं
स्तिमितसलिलराशिप्रख्यमाख्याविहीनम् । ૧ પ્રમાણુ ચાર છે. પ્રત્યક્ષ, અનુમાન, ઉપમાન અને શબ્દ.