________________
૧
આ મનુષ્યક્ષેત્રમાંજ મનુષ્યેાનાં જન્મ મરણુ થાય છે, પણ અઢી દ્વીપની બહાર થતાં નથી. કદાચ કાઈ દેવ કે વિદ્યાધર, ગર્ભવતી સ્ત્રીને અઢી દ્વીપની બહાર વેરને લીધે લઈ જાય, તેા પણ સ્વભાવે પ્રસૂતિના સમય પહેલાં કર્ણા આવવાને લીધે, તે દેવ કે વિદ્યાધર અથવા ખીજે કાઈ દેવ કે વિદ્યાધર તેણીને મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં મૂકે, તેથી અઢી દ્વીપની અંદરજ મનુષ્યના જન્મ થાય છે. વળી વિદ્યાચારણુ ૮ મા નદીશ્વર દ્વીપ સુધી અને જદ્યાચારણ તપશ્ચર્યાના પ્રભાવથા ૧૩ મા ચકદ્વીપ સુધી જાત્રા માટે જઈ શકે છે. તેઓનું મરણ તા મનુષ્યક્ષેત્રમાંજ થાય છે.
દેવેાનું સ્વરૂપ.
વિશેષ પ્રકારે સુખને ભેાગવે તે દેવ. તેના ૪ ભેદ છે. ૧લા ભવનપતિ, ૨ વ્યંતર, ૩ જ્યાતિષી, અને ૪ વૈમાનિક.
અધેલામાં દેવાનાં સ્થાન રત્નપ્રભા પૃથ્વીનુ તળીચું જાડપણે ૧ લાખ ૮૦ હજાર છે. તેમાંથી ઉપર નીચે ૧ હજાર જોજન મૂકીને બાકીના ૧ લાખ ૭૮ હજાર જોજનમાં ૧૦ પ્રકારના ભવનપતિ [ અસુરકુમારાદિ] દેવા રહે છે. નારકી જીવાને દુઃખ આપનારા પરમાધામી દેવા પણ અસુર કુમાર નિકાયના જ છે.
તિર્થ્યલાકમાં દેવાનાં સ્થાન—ઉપર મૂકેલા ૧ હૅજાર જોજનમાંથી ઉપર નીચે ૧૦૦ જોજન મૂકીને બાકીના ૮૦૦ ોજનમાં ૮ પ્રકારના વ્યતર ધ્રુવા વસે છે. ઉપર
