________________
જૈન દષ્ટિએ જીવોનો વિચાર.
સામાન્યથી જીવોનું સ્વરૂપ. અનાદિ કાળથી દરેક ભવ્ય અને અભવ્ય સૂક્ષ્મ નિગેદમાં હોય છે. ત્યાંથી બાદર નિગાદમાં થઈને જેમ જેમ અકામ (ઈચ્છા વિના) નિજેરા (કમની ઓછાશ). થાય, તેમ તેમ અનુક્રમે સૂક્ષ્મ પૃથ્વી, પાણું, અગ્નિ, વાયુ તથા બાદર પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ, પ્રત્યેક વનસ્પતિ, બેઈદ્રિય, તેઈદ્રિય, અને ચઉરિદ્રિયપણાને ઘણે ભાગે જ પામે છે. તે પછી પંચેંદ્રિયપણું પ્રાપ્ત કરી તિર્યંચ, નારકી, મનુષ્ય અને દેવમાં વારંવાર ઉત્પન્ન થઈને છેવટે ભવ્ય (મુકિત ગમન ગ્ય) જીવ મનુષ્યમાં સમ્યફવ સહિત ચારિત્ર અંગીકાર કરી, કર્મ અપાવી સિદ્ધ થાય છે.
- હવે તેનું વિશેષ વિવેચન જીવ વિચારના અનુસાર જણાવીએ છીએ.
અવ્યવહાર રાશિના જીનું સ્વરૂપ. , છોની પ્રાથમિક અવસ્થા–અનાદિ કાળથી દરેક જીવે સૂક્ષ્મનિમેદ (સાધારણ વનસ્પતિકાય કે અનંતકાય)માં હોય છે. તેમાં અગ્નિથી ધમેલ લોઢાને ગળે જેમ આખે રાતે થઈ જાય, તેની માફક એક શરીરમાં અનંત જ રહે છે, માટે અનંતકાય કહેવાય છે, અને દરેક જીવે સાથે-આહાર કરે છે અને શ્વાસોશ્વાસ લે છે, તેથી તેનું બીજું
