________________
૩૬૨
ખ્યાખ્યાન સાહિત્યસ’ગ્રહ-ભાગ ૨ જો
અષ્ટમ
કાર લઈ જઇ) રતિલાલભાઈ! આ લાભીલાલ શેઠને પણ રૂપીઆ ૧૦૦૦) આપે તે તમારૂં કામ પાર પડે તેમ છે, નહિતર મારી ને ત મારી બન્નેની જેતી થશે.
રતિલાલ—શેઠ સાહેબ ! ફિકર નહિ. અમે પૈસાની ગણત્રી રાખતાજ નથી. ફક્ત આપ શેઠીઆએની મહેરખાની હોય એટલે ખસ. (એમ કહી ખીસામાંથી રૂપીઆ પાંચસોની નેટના એ કટકા કાઢી) હત્યા ! લેાભીલાલ શેઠ! આ રૂપી પાંચસો પાંચસેની નેટના બે કટકા તમારા કરાના હાથમાં આપુંછું. (નીચુ' જોઇ લઇ લેછે). લાભીલાલ-રતિલાલભાઈ! હવે જરા પણ ીકર રાખશેા નહિ, તમારૂં કામ તેહુ થયું એમજ સમજશે! (તેવામાં મહાજનના માણસ મેાતીચંદ એકદમ દોડતા દોડતા આવેછે.)
માતીચંદ—અરે શેઠ સાહેબ! હવે તે મહેરખાની કરી પધારે! કમીટીમાં સર્વ કાઇ આપની રાહ જોઈ બેઠા છે. (લેાભીલાલ શેતરમ્ દષ્ટિ પડેવાથી) અરે લેાભીલાલ કોઠે પણ આહીં લાગેછે ને શું!
લેાભીલાલ—અલ્યા મેતીઆ! બહુ બકવાદ કરતાં શીખ્યા ? ખખડદાર હવેથી જો એવી ઉદ્ધતાઇ વાપરી છે તે તારી વાત તું જાણ્યા! જા! જલદી જા!! અને જે આવ્યા હોય તેને કહી દે કે આજે કૃપણુશા શેઠને તાવ આવવાથી આવી શકે તેમ નથી અને લેભીલાલ શેઠ પણ તેની પાસે સારવારમાં હાવાથી આવી શકશે નહિ માટે આજનું કામ બંધ રાખવામાં આવશે.
મેાતીચંદ—( સ્વગત) કર્મીની જીભ અને અકમીના આંટા. (જાહેર રીતે) શેઠ સાહેખ ! અવિનય માટે ક્ષમા ચાહુંછું ( જાયછે ).
C
કૃષ્ણશા— ? રતિલાલભાઇ! હવે અત્યારેજ તમે તથા તમારા શેઠ મુંબલાભીલાલ—ઇની સ્ટીમરમાં રવાના થઈ જાઓ પછી “ ભૂલ્યે ઘા ચારાસી જોજન જાય.” એ કહેવત મુજબ થશે. તમારે તેવિષે જરાપણ પ્રીકર કરવી નહિ.
રતિલાલ—આપ જેવા શેઠીઆએની કૃપાદૃષ્ટિ છે તેપછી અમારે શામાટે ક્િ કર રાખવી જોઈએ! ઠીક લ્યુ જયજીને દ્ર (જાયછે ). લોભીલાલ—કૃપણુશા શેઠ! હવે હું પણ રજા લઇશ કારણકે જમવાને ટાઈમ
થઇ ગયા છે.
કૃષણશા—હવે જરા ચા પીને જજો.
( તેવામાં લાભીલાલ શેને રામે કરીને માથુસ તાર લનેઇ
આવેછે).