________________
www
વ્યાખ્યાન સાહિત્યસંગ્રહ ભાગ ૨ જે. અષ્ટમ કૃપણશા–(ફેસથી આકર્ષાઈ) આ ભાઈ આવે ! આપ ક્યાંથી પધારે
છે અને આપનું નામ ઠામ શું છે? તે જણાવશે. કારણકે મારા
ધારવા પ્રમાણે તમે આહિંના રહીશ લાગતા નથી. રતીલાલ–શેઠ સાહેબ! હું મુંબઈને રહીસ છું, અને મારું નામ રતીલાલ
છે. મુંબઈથી વરવા આવેલ ઘરડા વરને હું મુનીમ છું અને તેમની
આજ્ઞાનુસાર આપની પાસે અરજ કરવા આવેલ છું. કૃપણશા–(સ્વગત-હમણાંજ મોતીચંદ કહી ગયે તેજ ઘરડા વરને આ
મુનીમ જણાય છે. વાહ વાહ ખાજ તે બરાબર હાથ આવ્યું ને શું! ચાલ તેને પણ ઝઝેરી પાડું. જેથી પાંચશે કે હજાર રૂપિઆનું આજે દનીયું સફળ થાય.) રસ્તીલાલભાઈ! તમારે જે કાંઈ કહેવું હોય તે જલદી કહી દીયે. કારણકે ખાસ અગત્યનાં કારણને લઈ મને
વધારે વખત નથી. રતીલાલ–બહુ સારું. ત્યારે કૃપા કરી સાંભળો ! અમારા શેઠ મુંબઈના
એક સુપ્રસિદ્ધ વ્યાપારી છે. કર્મસંગને લઈ શેઠને આઠ આઠ સ્ત્રીઓ હોવા છતાં હજી સુધી એક પણ પુત્રરત્ન પ્રાપ્ત થયું નથી. તેથી પુત્રની આશાએ કન્યાની શોધ કરતા કરતા અમે અત્રે આવ્યા છીએ અને અત્રેના રહીસ મતચંદ શેઠની પુત્રી સાથે અમારા શેઠનું વેવિશાળ કર્યું. પરંતુ આ બાબતની મહાજનશ્રીને ખબર પડતાં અને તથા મફતચંદ શેઠને હેરાન કરવા માટે ચગ્ય વિચાર કરવા સારૂ અત્યારે જ મહાજનશ્રીની મીટીંગ ભરાવાની છે. માટે શેઠ સાહેબ! અમારાપર કૃપા કરી અને ખુવાર નહિ કરવા અમારી નમ્ર અરજ છે. (એમ કહી ખીસામાંથી બે નેટના કટકા કાઢી આપે છે અને શેઠ
મુંગે મોઢે તેને સ્વીકાર કરે છે). શેઠ સાહેબ! તસ્તી માફ કરજો. કપણુશા–(સ્વગત-બસ આપણું કામ થઈ ગયું. બીજા પડે ખાડામાં. બિ
ચાર પરદેશીને આપણે શા માટે હેરાન કરવો? મફતચંદ શેઠની છેકરીનાં કર્મમાં હશે તેમ થશે. આપણે નાહક તેની આંખે શામાટે થાવું જોઈએ!) સ્તીલાલભાઈ! તમે નિર્ભય થાઓ. તમારા કાર્યમાં હું વિઘરૂપ નહિ બનું એ ખચીત યાદ રાખજે. પણ મારું એક કામ
તમારે કરવું પડશે. રતીલાલ–શેઠ સાહેબ! સેવક હાજર છે. ખુશીથી ફરમાવે. કૃપણશા–જુઓ અમારે સરાફની દુકાન છે. તેમજ અમારા નામની હડીઓ
ચાર દૂર દેશાવરમાં ચાલે છે. પણ મુંબઈ ખાતે અમારી એક પણ આડત નથી. તે તમારા શેઠને કહી તે બંદોબસ્ત કરી આપશે. (જે આડત બાંધે તે પાંચ-સાત લાખ રૂપિયામાં નવરાવી નાખું)