________________
૪૪૨
વ્યાખ્યાન સાહિત્ય સંગ્રહે.
કારજ સહાયતા વિના, કરી શકે નહિ કાય; કહા હથાડા શું કરે, જો નહિ હાથેા હૈાય. નિશ્ચે નિયમ પ્રમાણમાં, કશર કરી ન શકાય; રગ જેટલે નાંખિએ, તેવુ' પટ ર’ગાય, ચાકર અલ્પ પગઃરનેા, હાય ન ચાખી ચાલ; જરૂર જાણા જગતમાં, મૂલ પ્રમાણે માલ. પેાતે કરવા ચેાગ્ય તે, પર ને સાંપે કામ; તે પણ પછી પસ્તાય છે, દિલમાં દલપતરામ
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૧૪
धर्मोद्यम आवश्यक अधिकार.
ધર્માંના સ્વરૂપને જાણીને તેને સ્યાદ્વાદ શૈલીથી ગ્રડુË કરવા પછી તેના ધર્મ ભાવનામાં દિન પ્રતિદિન વિશેષ સુદૃઢ થવાથી કર્મોની નિર્જરા થતાં આત્મા નિર્માળ થાય છે. પરંતુ ધર્મ વસ્તુતઃ પ્રાપ્ત કરવા માટે ઉદ્યમની આવશ્યકતા છે.
કેટલીક વખત એવુ' જોવાય છે કે લેકે ‘ધર્મ-ધમ ' કહી ભ્રમા મારે છે ત્યારે ખરૂ' કહીએ તે ધમને નામે અધમ થાય છે, જો ધર્મના નામે ધર્મજ થતે ડેય તેા ધર્મના ઝઘડા-વાવિવાદ અને મારામારી સ‘ભવી શકેજ નઠુિં, પરંત ખરૂ કહીએ તેા લેાકેા ધર્મના ખરા અથને પીછાણી શકયા નથી અને ફક્ત વૈશ્નવ પુત્ર તે વૈશ્નવ અને જૈનના પુત્ર તે જૈન થઈ પડયા છે.
હું જીસ
'અરે કે
અલબત એટલુ ખરૂ છે કે ધર્મના સ’સ્કાર વારસે ઉતરવા જોઇએ પુનયાસકારા સ ંસ્કારીત ન રહેવાથી મેાટા ભાગે વૈશ્નવ કે જૈનની છાપથી પાતે -કપિલ પામી ગયા માની ધમને કલકીત કરે છે અને પોતે ધર્મીનું ખીરૂદ મેળવ અધેાગતિમાં જાય છે. આવા કમનસિબ આત્મા પોતાને હસ્તગત માવી ન બેસે તેટલા માટે ધર્મમાં ઉદ્યમ કરવાના કારણેા સમજાવી ઉપનામધારીને સ્વરૂપ અને શુદ્ધ માની ચેતવણી આપવાને આ કારના આરભ કરવામાં આવે છે.
રૂઅલ રત્ન ગુ એવા ધર્મના ધર્માંદ્યમ અધિ
ઉપાધીમાં પણ ધોરાધનની જરૂરત
અનુષ્ટુપ્. (૧ થી ૧૭)
4
व्याकुलेनापि मनसा धर्मः कार्यो निरंतरम् । मेढीबद्धोऽपि हि भ्राम्यन् घासग्रासं करोति गौः ॥ १ ॥
