Page Text
________________
૪૧૨
વ્યાખ્યાન સાહિત્ય સંગ્રહ
પંચમ
ખળ પુરૂષની મૈત્રી અને દીવાની જવાલા સરખી છે. દીપકની જવાલા જેમ ચીમની વિગેરે શુદ્ધ પાત્રને કાળું કરી દે છે, તેમ દુર્જનની મૈત્રી પાત્ર (શુદ્ધ મા
સ) ને અપવિત્ર અયોગ્ય બનાવે છે. દીપકની જવાલા ગુરુ (દીવાટ) ને કાળે છે તેમ દુર્જનની મૈત્રી સદ્દગુણ નાશ કરે છે. જેમ દીપકની જવાલા તત્કાળ સ્નેહ (તૈલ કે ઘી)ને નાશ કરે છે, તેમ દુષ્ટની મૈત્રી એહ (પ્રેમ)ને નાશ કરે છે. અને જેમ દીપકની જવાલા નિર્મળ વસ્તુમાં પણ મલ (મસ) લગાડે છે તેમ દુર્જન ની મૈત્રી પુરૂષને વિષે મલ(દોષ) નું આળ ચઢાવે છે. ૮,
દુર્જનનો સંગ ન કર. न परं फलति हि किंचित् खल एवानर्थमावहति यावत् ।
मारयति सपदि विषतरुराश्रयमाणं श्रमापनुदे ॥९॥ ખળ પુરૂષને આશ્રય કર્યો હોય તે તે કાંઈ સારૂં ફળ આપતું નથી, પરંતુ ઉલટે જ્યાં સુધી પિતાનું ચાલે ત્યાં સુધી અનર્થનેજ આપે છે જેમકે પરિશ્રમ (થાક) ઉતારવા માટે પિતાને આશ્રય કરતા મનુષ્યને વિષ (ઝેર) નું વૃક્ષ મ રી ના ખે છે. માટે કેઈપણ દિવસ દુર્જનને સંગ ન કરો. ૯
ખળ પુરૂષના સંબંધમાં અશાંતિ.
વન્તતિ (૧૦-૧૧) उद्भासिताखिलखलस्य विशृंखलस्य प्राग्जातविस्मृतनिजाधमकर्मपत्तेः। . दैवादवाप्तविभवस्य गुणद्विषोऽस्य नीचस्य गोचरगतैस्सुखमास्यते कैः ॥१०॥ .
જેણે તમામ બળ પુરૂષને દીપાવ્યા છે તે મર્યાવગરને બળ પુરૂષ પિતાના પૂર્વે થએલા અધમ વર્તનને ભૂલી જઈ દેવગથી ભવને પામે છે. તેવા નીચ માણસના સંબંધમાં આવવાથી કેઈએ પણ સુખ મેળવ્યું છે? મતલબ કે નહિ જ. ૧૦
દુર્જનના સંગીને થતું ફળ. दुर्वृत्तसङ्गतिरनर्थपरंपराया, हेतुः सतां भवति किं वचनीयमेतत् । लड़ेश्वरो हरति दाशरथेः कलत्रं, पामोति बन्धमथदक्षिणसिन्धुनाथः ।।११॥
સપુરૂષને પણ દુષ્ટની સેબત તે ઘણું નુકશાન થવાનું કારણ છે તેમાં કહે વાનું શું ? જુએ તે રાવણે રામચંદ્રજીની સ્ત્રી સીતાનું હરણ કર્યું તેથી દક્ષિણ દિશાના સમુદ્રને બંધન થયું. ૧૧
| SR No. | 006061 |
| Book Title | Vyakhyan Sahitya Sangraha Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vinayvijay |
| Publisher | Devji Damji Sheth |
| Publication Year | 1915 |
| Total Pages | 628 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |