________________
વ્યાખ્યાન સાહિત્ય સૌંગ્રહ.
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
જેણે સેવ્યા માને માપ, ધન્ય જનમ ધરિયા ! જેણે સૈાના લીધા શાપ, એ શિશ્ન અવતરિયા ? જેણે પાળ્યા માણસ પાંચ, ધન્ય જનમ ધરિયા ! જેણે લેાલે લીધી લાંચ, એ શિદ અવતરિયા ? જેણે ધરી ધરમની રીત, ધન્ય જનમ ધરિયા ! જેની પાપ ઉપર બહુ પ્રીત, એ શિઘ્ર અવતરિયા જેણે સૈાને કીધાં સુખ, ધન્ય જનમ ધરિયા ! દુનિયાને દીધાં દુ:ખ, એ શિદ અવાયા ? જેણે દીધા સદૈવ સુમેધ, ધન્ય જનમ ધરિયા ! જેણે કર્યાં ગરિખપર ક્રોધ, એ શિઃ અવતરિયા ? જેનાં વિધ વિધ થાય વખાણુ, ધન્ય જનમ ધરિયા ! જેણે પરના લીધા પ્રાણ, એ શિશ્ન અવતરિયા ? જેણે યાથી દીધાં દાન, ધન્ય જનમ ધરિયા ! જે નિર્લજ તે નાદાન, એ શિઃ અવતરિયા ? જે પ્રજા તણા પ્રતિપાળ, ધન્ય જનમ ધરિયા ? જે ચાર થયા ચડાળ, એ શિઘ્ર અવતરિયા સત્યવાદી શાણા શેઠ, ધન્ય જનમ ધરિયા ? જેણે પાપે ભરિયાં પેટ, એ શિદ અવતરિયા ? જેની તનમન સારી ટેવ, ધન્ય જનમ ધરિયા ? ન ભજ્યા દલપતના દેવ, એ શિશ્ન અવતરિયા ? ૨૭ સુજન ખીખી અને દુર્જન મીયાંની વાર્તા.
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
આ વે ટ્વિન કહાં કે મિકે પાંઉમેં જીતી?
મીયાં બહુ કરીને ગામડામાં રહેનાર એક મુસલમાન હતા. તે બિચારાને કાંઇ પણ નોકરી નહીં મળવાથી ખડના ભારા લાવી વેચી પેાતાના નિભાવ ઘણી મુશ્કેલીથી કરતા હતા. પંડ પર ફાટલ-તુટલ લૂગડાં એ મિઆંને શણગાર હતા. લૂખા--સૂકા જારના રોટલા ને આછી-પાતળી છાશ તેનુ લેાજન હતુ`. પગમાં ૫ગરખું પહેર્યાંને પંદરેક વર્ષ વિતી ગયાં હશે, એટલી મુદતમાં રૂપ-સવા રૂપિઆ ખરચી પગરખાં લેવાની શકિત આવી નહેાતી. તેની સ્ત્રી મરીઅમ ઘણી ભલી હતી. રૅ'ટીઆ પૂણીની ઉપજ પેાતાના ખાવિંદને ઘર ચલાવવામાં તે મેટી મદદગાર થઈ પઢતી હતી, મિઆંભાઇ પાતે હિણુકમાઉ પણ મિજાજના ભંડાર હતા, કહેવત છે કે-નબળા માંટી બૈરી પર શૂરા” હરવખત મિઆંભાઇ ખીખીને સતાવ્યા કરતા પણુ સમજી બિચારી મરીઅમ ખુનીઆદનુ ફરજ દ હાઇને ખામેાશ પકડતી.
* કતુકમાળા,
૧૦