Page Text
________________
પરિચ્છેદ.
સુસાધુ (નિય )–અધિકાર,
વિવેચન—ઇહલેાક, પરલેાક, જે પ્રચુરભય તે રૂપી સુખનુ' જ્વલન કરવાને વન્ડિ તેથી થયેલી ભરમ-રક્ષા, તે લક્ષ્મરૂપ સ’સારનાં સુખથી શુ ? અર્થાત્ કાંઈ જ નહીં. કારણકે ભય આનંદનુ ચેાષણ કરે છે. માટે નિઃસ્વાદનીય છે. પૂર્વોક્ત ભયના જેને વિષે ત્યાગ છે એવું નિજ સ્વરૂપનું આવેદન કરનાર જ્ઞાન આનદરૂપ સુખ, સ સુખથી અધિક છે, કારણ કે તેજ એક સુખ રૂપે વધે છે.
જેને ગાષ્ય, આરેાષ્ય, હેય અને દેય નથી તેવા જ્ઞાનીને શા ભય છે?
न गोप्यं कापि नारोप्यं हेयं देयं च न कचित् ।
क भयेन मुनेः स्थेयं ज्ञेयं ज्ञानेन पश्यतः ॥ ३ ॥
શબ્દાજે મુનિને કાંઇ ગેાપ્ય નથી, આરાપ્ય નથી, હેય નથી, દેય નથી, અને જ્ઞાને કરીને જ્ઞેયને જાણે છે, તેવા મુનિની સ્થિતિ શું ભયવાળી છે ?
વિવેચન—મુનિ એટલે પરમાત્મ ભાવ પ્રાપ્તિના ઉપાયને વિષે જેનુ પ્રવત્ ન છે તે સાધુને શહેરમાં અથવા અરણ્યમાં, દિવસે, તેમજ રાત્રિએ, કાંઇ ગેાપ્ય નથી કાઇ વસ્તુ વસ્રાદિથી સંતાડવાની નથી-ખીજાએ તે વસ્તુનુ હરણ કરે એવા તેના સ્વભાવ નથી. સ્વભાવ ધનુ' અન્યત્ર લઈ જવું અશક્ય છે. સ્વભાવમાંથી કાંઈ તજવા ચેાગ્ય નથી, તેમજ ખીજાને દેવા ચેગ્ય કાંઇ નથી. જ્ઞેય વસ્તુને સ્વ અનુભવ ધથી જોતાં સાધુની સ્થિતિ કયા પૂર્વોક્ત ભયવાળી છે ? અર્થાત્ તેમને કાઈ જગ્યાએ ભય નથી.
રણમાં રહેલા મહાન ગજેદ્રની જેમ માહની સામે લડવા તૈયાર થયેલા મુનિ નિભય રહી શકે છે.
एकं ब्रह्मामादाय निघ्नन् मोहचमूं मुनिः । विभेति नैव सङ्ग्रामशीर्षस्थ इव नागराट् ॥ ४ ॥
શબ્દા—એક બ્રહ્માઅને લઇને મેાહુના સૈન્યને હણુતા મુનિ, યુદ્ધને મે ખરે ઉભેલા હસ્તિની જેમ મ્હેતા નથી.
વિવેચન—ધ રૂપી ધનવાળા સાધુ ખીજા સર્વ શસ્ત્ર તજીને એક શુદ્ધ જ્ઞાન રૂપ શસ્ત્ર ધારણ કરો, મેહુના-મહુનીયાદિ સર્વ કર્મ ના સકલ સૈન્યના નાશ કરતાં ભય પામતા નથી, જેમ યુદ્ધના અગ્ર ભાગમાં સ્થિત થયેલા ગજરાજ ત્રાસ પામત્તે નથી, તેમ મુનિપણુ ભીમ પરિષહ અને ઉપસર્ગથી ત્રાસ પામતા નથી. બ્રહ્માસ્વરૂપના આવેદનમાં જેનુ ચિત્ત લીન થયુ છે તે દેહપીડા જાણતા નથી,
| SR No. | 006061 |
| Book Title | Vyakhyan Sahitya Sangraha Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vinayvijay |
| Publisher | Devji Damji Sheth |
| Publication Year | 1915 |
| Total Pages | 628 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |