Page Text
________________
(૮) શુભભાવનાથી ભાત બનવું:
અનિત્ય, અશરણ, સંસાર, એકત્વ, અન્યત્વ વગેરે ૧૨ ભાવનાઓનું ચિંતન કરીને સાથે જ મૈત્રી વગેરે ચાર ભાવનાથી મનને ભાવિત કરવું.
મૈત્રી સર્વ જીવાત્મા મારા સમાન જ છે. બાહ્યમાં જે કંઈ પણ ઉંચ-નીચ ભાવ દેખાઈ રહ્યા છે, તે કર્મકૃત છે. જીવ જે ભૂલ કરે છે, તે અજ્ઞાન તેમજ મોહને કારણે કરે છે. અજ્ઞાન અને મોહ એ "દોષ છે. એને મહત્ત્વ ન આપીને જીવના સિદ્ધ સ્વરૂપને ધ્યાનમાં રાખીને પ્રત્યેક જીવાત્માની સાથે મૈત્રી રાખવી. બધા જીવ મારા મિત્ર છે, કોઈ મારા શત્રુ નથી. બધા જીવો સુખી બને વગેરે ભાવના વારંવાર કરવી.
પ્રમોદક જે આપણાથી વધારે ગુણવાન છે એમના પ્રતિ અહોભાવ, વિનય ભાવ પ્રગટ કરવો. એમની પ્રશંસા કરવી એમને જોઈને ખુશ થવું. જેથી આપણી અંદર પણ ગુણ આવશે તેમજ દોષ ટળશે.
કારુણ્ય : આપણાથી નીચેની સ્થિતિવાળા વ્યક્તિને જોઈને મનમાં દયા લાવવી. તેમજ યથાશક્તિ એમના બાહ્ય તેમજ અત્યંતર દુઃખને દૂર કરવાની કોશિશ કરવી. યથાશક્તિ ધર્મમાં જોડવું. આ કરુણાભાવ છે.
માધ્યસ્થ: જેને પાપોથી બચાવવું શક્ય ન હોય તેમજ જે ક્રૂર કર્મને છોડે નહી એવી વ્યક્તિ ઉપર અંદરથી કરુણા તેમજ મૈત્રી રાખવાની સાથે બહારથી ઉપેક્ષા ભાવ રાખવો. (c) Boteco : - થોડીક મર્યાદાપૂર્વક ચારે આહાર, ઉપધિવગેરેનો ત્યાગ કરવો એ સાગારિક અનશન કહેવાય છે. જયારે કોઈ ડૉક્ટર વગેરે દ્વારા જીવનનો અંતિમ સમય નજીક લાગે, કોઈ દુર્ઘટના થઈ જાય, ખાવાનું બંધ થઈ ગયું હોય વગેરે અવસ્થામાં કેટલાક સમય માટે સાગારિક અનશન કરી લેવો જોઈએ. એટલે કે એ વ્યક્તિ જ્યાં સુધી ઠીક ન થાય ત્યાં સુધી કેટલાક પદાર્થ છોડીને બધા આહાર, ઘર-સામગ્રીનો ત્યાગ કરવો. જો સ્વસ્થ થઈ જાય તો ફરીથી બધી વસ્તુઓની છૂટ અને એજ અવસ્થામાં મરી જાય તો પચ્ચખાણમાં મરવાથી સારી ગતિ મળે છે.
સાગારિક પચ્ચકખાણ આ પ્રમાણે કરાવવો -
“આહાર શરીરને ઉપધિ પચ્ચકખુ પાપ અઢાર, મરણ આવે તો વોસિરે, જીવું તો આગાર • ધારણા અભિગ્રહ પચ્ચખાઈ અન્નત્થણાભોગેણે સહસાગારેણં મહત્તરાગારેણં સવ્વસમાહિ
વત્તિયાગારેણં વોસિરઇ. (વોસિરામિ)
ક
| SR No. | 006050 |
| Book Title | Jainism Course Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Maniprabhashreeji |
| Publisher | Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 222 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |