________________
મહેલની બારીમાંથી મણિરથ અનુભવધૂ મદનરેખાનું મનમોહક રુપ જોઈને એની ઉપર મોહિત થઈ ગયો. આવા રુપની તો એને કલ્પના પણ ન હતી. મણિરથે કોઈપણ રીતે મદનરેખાને પ્રાપ્ત કરવાનો નિશ્ચય કરી લીધો. આ નિશ્ચયની સાથે-સાથે એ એકવાત ભૂલી ગયો કે એ તેના નાનાભાઈની પત્ની છે કે જે પુત્રીની સમાન માનવામાં આવે છે. સાથે સાથે એ એ પણ ભૂલી ગયો કે જેમ ફૂંકથી પહાડ નથી ડગતો, એ રીતે કામીપુરુષોનો નિશ્ચય સતીને એના સુપથ થી ડગાવી શકતો નથી, પરંતુ કેટલાક લોકો સાંપના દરમાં હાથ નાખવાની ભૂલ કરી બેસે છે અને પછી પસ્તાય છે. તે પોતાના મહેલમાં આવીને મણિરથ મદનરેખાને પોતાની પત્ની બનાવવાની યુક્તિ વિચારવા લાગ્યો. તે રાત-દિવસ એજ તકમાં રહેતો કે કેવી રીતે આ પરમ સુંદરીને ફસાવું અને પોતાની કામના પૂર્ણ કર્યું. પોતાના ઉદ્દેશ્યની સિદ્ધિ માટે એણે મદનરેખાની પ્રધાનદાસીની સાથે પોતાનો સંપર્ક સ્થાપિત કર્યો. એને લાલચમાં ફસાવી લીધી. હવે એ પ્રતિદિન મૂલ્યવાન ચીજો દાસીની સાથે મદનરેખાને મોકલવા લાગ્યો. મદનરેખા પણ પોતાના જેઠના ઉપહારને પવિત્ર ભાવનાથી લેવા લાગી. એક દિવસ ઉપહારની સાથે રાજા મણિરથે મદનરેખાને પ્રેમ-પત્ર લખ્યો. પ્રેમપત્ર વાંચતા જ રાજા દ્વારા રોજ આવતા ઉપહારોનું રહસ્ય એની સમજમાં આવી ગયું. એણે ક્રોધમાં આવીને પત્ર ફાડી દીધો અને દાસીને અપમાનિત કરીને કહ્યું – “દુષ્ટ ! હવે તું મારા મહેલમાં પગ પણ મૂકતી નથી અને પોતાના રાજાને જઈને કહી દેજે કે જ્યાં સુધી મદનરેખા જીવિત છે, ત્યાં સુધી તારી નીચ કામના પૂરી નહી થઈ શકે.” અપમાનિત દાસીએ આવીને મણિરથને બધી વાતો કહી દીધી. મણિરથે વિચાર્યું કે
જ્યાં સુધી યુગબાહુ જીવિત હશે ત્યાં સુધી મદનરેખા મારી નહી થઈ શકે. પોતાના પાપપૂર્ણ નિશ્ચયને સફળ બનાવવા માટે મણિરથ પોતાના નાના ભાઈ યુગબાહુને મારવાનું પડ્યુંત્ર રચવા લાગ્યો.
- કામ-લિપ્સાની લીલા તો જુઓ કે જે ભાઈ ઉપર મણિરથ જીવ આપતો હતો, એ જ ભાઈના પ્રાણ લેવા માટે એ તૈયાર થઈ ગયો. આ દરમ્યાન મદનરેખા ગર્ભવતી થઈ અને એક દિવસ તે યુગબાહુની સાથે રાજ-ઉપવનમાં રોકાયેલી હતી. મણિરથે કપટથી તલવાર દ્વારા પ્રહાર કરીને ભાઈની હત્યા કરી લીધી. એણે વિચાર્યું કે નિરાશ્રિત થયા પછી મદનરેખા ચોક્કસ મારી થઈ જશે. યુગબાહુ ઉપર પ્રહાર થતાં જ મદનરેખા મૂચ્છિત થઈ ગઈ. ધીમે-ધીમે સચેત થઈ અને પોતાની જાતને ધૈર્યથી સંભાળીને પતિદેવના નજીક આવી. ધ્યાનથી દેખતાં એને જાણ થઈ કે પ્રહાર મર્મસ્થાન ઉપર લાગ્યો છે. માટે પતિદેવ થોડાક કલાકોના જ મહેમાન છે. એ વિચારવા લાગી કે પતિદેવ આ સમયે આર્તરૌદ્ર ધ્યાન કરીને પોતાની આત્માને અધોગતિમાં લઈ જવાની તૈયારી કરી રહ્યા હશે. માટે હું એમનો પરલોક સુધારવાની કોશિશ કરું.